24. Η κρίση της εικονομαχίας
διχάζει τους Βυζαντινούς

Έναρξη της εικονομαχίας

Την αφορμή για την έναρξη της εικονομαχίας φαίνεται ότι έδωσε ένας καταστροφικός σεισμός που είχε επίκεντρο το θαλάσσιο χώρο μεταξύ Θήρας και Θηρασίας (726). Ο σεισμός ερμηνεύτηκε ως εκδήλωση θείας οργής, διότι, τάχα, η λατρεία των εικόνων αποτελούσε εκδήλωση ειδωλολατρίας στο χώρο της Εκκλησίας. Το 726 ο Λέων Γ' εξαπέλυσε την πρώτη επίθεσή του κατά των εικόνων. Με διαταγή του ο στρατός απομάκρυνε από τη Χαλκή Πύλη των ανακτόρων μια εικόνα του Χριστού. Το οργισμένο πλήθος αντέδρασε και ξέσπασαν οδομαχίες. Η αντίδραση κατά της εικονομαχικής πολιτικής απλώθηκε από την πρωτεύουσα στο Θέμα Ελλάδος (σημερινή ανατολική Στερεά Ελλάδα). Ο θεματικός στόλος κινήθηκε εναντίον του Λέοντος, αλλά κατατροπώθηκε κοντά στον Ελλήσποντο.

Το πρώτο επίσημο εικονομαχικό διάταγμα φαίνεται ότι εκδόθηκε το έτος 730 και προέβλεπε καταστροφή των εικόνων και διώξεις κατά των εικονοφίλων. Οι διώξεις αυτές πήραν στην πράξη διάφορες μορφές: βασανιστήρια, εξορίες, δημεύσεις περιουσιών.

Το διάταγμα βρήκε αντίθετη την εκκλησία της Ρώμης. Ο πάπας, δυσαρεστημένος, στράφηκε αργότερα προς τους Φράγκους και συνδέθηκε στενά με τους ηγεμόνες τους. Έτσι η εικονομαχία είχε αρνητικές συνέπειες για τις σχέσεις της Αυτοκρατορίας με τη Δύση.

Εικονομάχοι καλύπτουν την εικόνα τον Χριστού με ασβέστη. Μικρογραφία από το Ψαλτήρι Χλουντώφ (γύρω στο 830) (Μόσχα, Ιστορικό Μουσείο).

Επιχειρήματα υπέρ και κατά των εικόνων

ΠΗΓΗ: https://photodentro.edu.gr

Αιτίες, γεγονότα και συνέπειες της εικονομαχίας

ΠΗΓΗ: https://photodentro.edu.gr

25. Το Βυζάντιο φτάνει
στο απόγειο της ακμής του

 

Ε. Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΚΜΗ
ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

23. Η νομοθεσία
και η διοίκηση εκσυγχρονίζονται

Το μάθημα στο βιβλίο

Η ζωή στο χωριό  με τον Μίλτο και τον Χρόνη

Παρουσίαση από τον Γ. Σουδία

Εσωτερικά προβλήματα:

• Αποδιοργάνωση  του στρατού των συνόρων 
• Οικονομική αποδυνάμωση   - έλλειψη εργατών στην ύπαιθρο
• Χαλάρωση απονομής της δικαιοσύνης - οι νόμοι δεν εφαρμόζονταν με δίκαιο τρόπο για όλους.
• Στέρησαν από πολλούς μικροκαλλιεργητές τα κτήματά τους και τους μετέτρεψαν σε δουλοπάροικους των «δυνατών».
• 
  

Δουλοπάροικος: ο ακτήμονας καλλιεργητής κατά το Μεσαίωνα που ήταν εξαρτημένος από τη γη που καλλιεργούσε και δεν μπορούσε να απομακρυνθεί από αυτήν· διέφερε από τον δούλο κατά το ότι δεν αποτελούσε ο ίδιος προσωπικά ιδιοκτησία ενός άλλου ανθρώπου, αλλά αν πουλιόταν η γη που καλλιεργούσε, μεταβιβαζόταν μαζί της και αυτός στον νέο κύριο.

Οι δουλοπάροικοι οι οποίοι δούλευαν σε ένα αγρόκτημα ήταν υποχρεωμένοι να εργαστούν για τον χωροδεσπότη στον οποίο ανήκε αυτή η γη, και σε αντάλλαγμα λάμβαναν από αυτόν προστασία, δικαιοσύνη, καθώς και το δικαίωμα να εκμεταλλεύονται ορισμένα χωράφια του φέουδου για τη δική τους επιβίωση. Οι δουλοπάροικοι συχνά εξαναγκάζονταν να εργαστούν όχι μόνο στα χωράφια του άρχοντα, αλλά και στα ορυχεία, τα δάση και τους δρόμους του. Το αρχοντικό αποτέλεσε τη βασική μονάδα της φεουδαρχικής κοινωνίας, και ο χωροδεσπότης και οι δουλοπάροικοί του ήταν δεσμευμένοι νομικά, οικονομικά, και κοινωνικά. Οι δουλοπάροικοι αποτελούσαν τη χαμηλότερη κοινωνική τάξη της φεουδαρχικής κοινωνίας.

Λέων ο Γ’, ο Ίσαυρος

• «Θέματα» με διοικητές στρατηγούς
• Μοίρασε δημόσια γη στους γεωργούς -  Ακρίτες.
• «Εκλογή»: συλλογή νόμων σε απλή ελληνική γλώσσα «όλοι οι πολίτες είναι ίσοι απέναντι στους νόμους και τη Δικαιοσύνη».
• «Γεωργικός Νόμος» 
• Αφαίρεσε από τους κληρικούς και τους μοναχούς τη δημόσια εκπαίδευση 
• Επέβαλε στα εκκλησιαστικά και τα μοναστηριακά κτήματα φόρο
• Ανέθεσε την τήρηση των «φιλάνθρωπων» νόμων του στους δικαστές

Δυο διατάξεις του «Γεωργικού Νόμου»:

α. «Εάν βοσκός βοδιών παραλάβει από γεωργό το βόδι του και το σμίξει με την αγέλη και άλλων βοδιών που αυτός φυλάσσει, αλλά το βόδι το φάει λύκος, ο βοσκός δεν πληρώνει τη ζημιά, εάν δείξει στον κύριό του το σπαραγμένο από το αγρίμι ζώο».

β. «Εάν οπωροφύλακας συλληφθεί να κλέπτει και να πωλεί φρούτα από τα κτήματα που έχει οριστεί να φυλάσσει, να δαρθεί σκληρά και να στερηθεί το μισθό του».

Γεωργικός νόμος

Διαβάζουμε για τον Γεωργικό νόμο ΕΔΩ (πηγή: https://www.ime.gr)

ΕΚΛΟΓΗ

Διαβάζουμε για την ΕΚΛΟΓΗ  ΕΔΩ(πηγή: https://www.ime.gr)

 Η Μακεδονία

Κεφάλαιο 30

Η Μακεδονία, μια νέα ελληνική δύναμη

Το μάθημα στο βιβλίο

Το τέλος του Φιλίππου Β΄ (382 - 336 π.Χ.)

Στο παρακάτω βίντεο μπορείς να παρακολουθήσεις το μάθημα:

Η μάχη της Χαιρώνειας 338 π.Χ.

Ο βασιλιάς Φίλιππος με τον Μίλτο και τον Χρόνη

 επιμέλεια: Αρχοντής Γ., Κελεσίδης Ε., Κουνελάκης Κ.

ΠΗΓΗ: https://sites.google.com/view/myschoolteam/

Κεφάλαιο 31

Ο Μ. Αλέξανδρος καταλαμβάνει τη Μ. Ασία και την Αίγυπτο

Το μάθημα στο βιβλίο

Κεφάλαιο 32

Η πορεία προς την Ινδία. Το τέλος της εκστρατείας

Το μάθημα στο βιβλίο

331 π.Χ. Μάχη στα Γαυγάμηλα

                             

                                         

                                           

Η εκστρατεία του Μ. Αλέξανδρου

Παρουσίαση ΚΛΙΚ  από Α. Μελιόπουλο

Ο Μ. Αλέξανδρος με τον Μίλτο και τον Χρόνη 

επιμέλεια: Αρχοντής Γ., Κελεσίδης Ε., Κουνελάκης Κ.

ΠΗΓΗ: https://sites.google.com/view/myschoolteam/

Κεφάλαιο 33

Ο θάνατος του Αλέξανδρου

ΕΔΩ ΚΛΙΚ για να μάθεις περισσότερα για τον Αλέξανδρο  από τον Α. Μελιόπουλο

ΚΟΥΙΖ ΚΛΙΚ  από τον Α. Μελιόπουλο

Πανελλήνια μέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού

 Ο θρύλος του Σκιάχτρου

Πανελλήνια μέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού

Πανελλήνια μέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού 6 Μαρτίου

Τι είναι;

Θύτες - Θύματα - Παρατηρητές

Μορφές εκφοβισμού

Λεκτικός εκφοβισμός

Σωματικός εκφοβισμός

Κοινωνικός εκφοβισμός

Ηλεκτρονικός εκφοβισμός

Ρατσιστικός και σεξιστικός εκφοβισμός

Είμαι "καρφί" αν μιλήσω;

Τι δεν είναι εκφοβισμός;

-τα πειράγματα  που γίνονται μεταξύ παιδιών που συμπαθούν ο ένας τον άλλον,
-τα πειράγματα που γίνονται και διασκεδάζουν όλοι, ωστόσο σταματούν αμέσως μόλις κάποιος από την παρέα αισθανθεί άσχημα.

-περιστασιακοί καυγάδες και τσακωμοί ανάμεσα σε παιδιά που έχουν την ίδια ηλικία και την ίδια ψυχική και σωματική δύναμη.

Σχολικός εκφοβισμός ΚΛΙΚ

2 παραμύθια για συζήτηση 

www.mikrosanagnostis.gr

Η έρευνα δείχνει ότι οι θύτες ξεκινούν με λεκτική παρενόχληση. Ο τρόπος που το «θύμα» ανταποκρίνεται στην πρώτη λεκτική επίθεση, καθορίζει το αν ο «νταής» θα εξακολουθήσει να ενοχλεί αυτό το συγκεκριμένο παιδί. Εάν η επίθεση δώσει στο θύτη αυτό που ψάχνει δηλ. μια αίσθηση δύναμης επειδή κατάφερε να επηρεάσει αρνητικά το άλλο παιδί, η επιθετικότητα σε γενικές γραμμές θα κλιμακωθεί.

Απέφυγε να «τσιμπήσεις»
Ο νταής θέλει να προκαλέσει μια αντίδραση που τον κάνει να αισθάνεται ισχυρός, οπότε το να εκδηλώσεις συναίσθημα και να αντεπιτεθείς είναι ακριβώς αυτό που τρέφει τον νταή. 

Μην επιτεθείς ή ταπεινώσεις το άλλο άτομο
Η καλύτερη στρατηγική είναι πάντα να διατηρείς την αξιοπρέπειά σου και να επιτρέπεις και στον «νταή» να διατηρήσει την αξιοπρέπειά του. Με άλλα λόγια, να μην επιτεθείς ή ταπεινώσεις το άλλο άτομο.

Για να το κάνεις αυτό, μπορείς να πεις:

• «Απλά θα αγνοήσω αυτό το σχόλιο.»
• «Έχω κάτι άλλο να κάνω αυτή τη στιγμή.»
• «Όχι ευχαριστώ.»

Στη συνέχεια, απλά φύγε.
Μέτρα μέχρι το δέκα για να διατηρήσεις τη ψυχραιμία σου, κοίταξε το θύτη στα μάτια και πες του ένα από τα παραπάνω. Κάνε εξάσκηση μέχρι να αποκτήσεις έναν ισχυρό τόνο, με αυτοπεποίθηση.

Άρχισε να παρεμβαίνεις για να αποτρέψεις τον εκφοβισμό όταν το βλέπεις να συμβαίνει σε άλλους.
Οι έρευνες δείχνουν πως όταν τα παιδιά που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση παρέμβουν με σωστό τρόπο, μπορούν να σταματήσουν τον εκφοβισμό στο 50% των περιπτώσεων μέσα σε 10 δευτερόλεπτα.

Οι καλύτερες παρεμβάσεις:

• Πήγαινε κοντά στο θύμα και απομάκρυνέ τον από τον κίνδυνο. Στάσου δίπλα του, απομάκρυνέ τον από τον νταή και συνόδεψέ τον προς την άλλη κατεύθυνση: τη βοήθεια των ενηλίκων. Μπορείς να του πεις «Φαίνεσαι αναστατωμένος» ή «Σε έψαχνα» ή «Ο δάσκαλος με έστειλε να σε βρω.»
• Ζήτησε βοήθεια. Κάλεσε τα άλλα παιδιά προς την πλευρά σας, κάνοντάς τους νόημα και φωνάζοντας, «Χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας.»
  
  

Αν έχεις ήδη πέσει θύμα εκφοβισμού, μάθε να αποφεύγεις τους «νταήδες».
Οι «νταήδες» λειτουργούν όπου δεν υπάρχουν ενήλικες, οπότε αν έχεις πέσει θύμα εκφοβισμού, θα πρέπει να αποφεύγεις χώρους όπου δεν υπάρχει επιτήρηση.

Παναγιώτα Κυπραίου
Ψυχοθεραπεύτρια – Συντονίστρια Σχολών Γονέων

"Μίλα": ένα βίντεο για τον σχολικό εκφοβισμό από το 11o Δημοτικό Σχολείο Χανίων.

Αλλά και από το Δημοτικό Σχολείο Σουλίου
KLIK

Lou (20117)

Οι τελευταίες 5 μέρες"- Ταινία μικρού μήκους. Ταινία του 12ου Δ. Σ. Νεάπολης 

Υπάρχουν χέρια που σαν πέσεις σε σηκώνουνε ξανά, Σίγουρα θα'χεις συναντήσει δύο χέρια σαν κι αυτά...

...Υπάρχουν χέρια που απ'το άδικο έχουν σφίξει Έχουνε σφίξει και έχουν γίνει μια γροθιά. Και με άλλα χέρια έχουν σμίξει για να σβήσουν την φωτιά, Ίσως τα χέρια τα δικά μας να'ναι χέρια σαν κι αυτά....

Locomondo

«Ποίημα στους φίλους», Χόρχε Λουίς Μπόρχες

Δεν μπορώ να σου δώσω λύσεις
για όλα τα προβλήματα της ζωής σου,
ούτε έχω απαντήσεις
για τις αμφιβολίες και τους φόβους σου ˙
όμως μπορώ να σ’ ακούσω
και να τα μοιραστώ μαζί σου.

Δεν μπορώ ν’ αλλάξω
το παρελθόν ή το μέλλον σου.
Όμως όταν με χρειάζεσαι
θα είμαι εκεί μαζί σου.

Δεν μπορώ να αποτρέψω τα παραπατήματα σου.
Μόνο μπορώ να σου προσφέρω το χέρι μου
να κρατηθείς και να μη πέσεις.

Οι χαρές σου, οι θρίαμβοι και οι επιτυχίες σου
δεν είναι δικές μου.
Όμως ειλικρινά απολαμβάνω να σε βλέπω ευτυχισμένο.

Δεν μπορώ να περιορίσω μέσα σε όρια
αυτά που πρέπει να πραγματοποιήσεις,
όμως θα σου προσφέρω τον ελεύθερο χώρο
που χρειάζεσαι για να μεγαλουργήσεις.

Δεν μπορώ να αποτρέψω τις οδύνες σου
όταν κάποιες θλίψεις
σου σκίζουν την καρδιά,
όμως μπορώ να κλάψω μαζί σου
και να μαζέψω τα κομμάτια της
για να την φτιάξουμε ξανά πιο δυνατή.

Δεν μπορώ να σου πω ποιος είσαι
ούτε ποιος πρέπει να γίνεις.
Μόνο μπορώ
να σ' αγαπώ όπως είσαι
και να είμαι φίλος σου.

Αυτές τις μέρες σκεφτόμουν
τους φίλους μου και τις φίλες μου,
δεν ήσουν πάνω
ή κάτω ή στη μέση.

Δεν ήσουν πρώτος
ούτε τελευταίος στη λίστα.
Δεν ήσουν το νούμερο ένα ούτε το τελευταίο.

Να κοιμάσαι ευτυχισμένος.
Να εκπέμπεις αγάπη.
Να ξέρεις ότι είμαστε εδώ περαστικοί.

Ας βελτιώσουμε τις σχέσεις με τους άλλους.

Να αρπάζουμε τις ευκαιρίες.
Να ακούμε την καρδιά μας.
Να εκτιμούμε τη ζωή.

Πάντως δεν έχω την αξίωση να είμαι
ο πρώτος, ο δεύτερος ή ο τρίτος
στη λίστα σου.

Μου αρκεί που με θέλεις για φίλο.
Ευχαριστώ που είμαι.

 Χόρχε Λουίς Μπόρχες,Ποιήματα, Ελληνικά Γράμματα, 1995

 

Δ. ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΚΡΑΤΟΣ
ΚΑΙ ΟΙ ΓΕΙΤΟΝΙΚΟΙ ΛΑΟΙ

17. Οι γείτονες των Βυζαντινών

Το μάθημα στο βιβλίο

Η εποχή του Ηράκλειου με τον Μίλτο και τον Χρόνη

Παρουσίαση  από τον Γ. Σουδία

Βυζαντινοί:               επικοινωνία

                                                                                           με γείτονες

                                     διατήρηση καλών σχέσεων 

Δύσκολο γιατί συχνά δημιουργούσαν προβλήματα:

• Έκαναν επιδρομές, (φόβος και ανασφάλεια)
• Λεηλατούσαν και κατέστρεφαν τις καλλιέργειες, (έλλειψη τροφίμων)
• Καταλάμβαναν τις ακρινές επαρχίες της αυτοκρατορίας (έχανε εδάφη η αυτοκρατορία)και αιχμαλώτιζαν τους κατοίκους τους (μείωση πληθυσμού)
• Έκλειναν  τα στενά περάσματα των δρόμων της στεριάς και της θάλασσας (διακοπή του ανεφοδιασμού  με σιτάρι, πρώτες ύλες και άλλα αγαθά)

Γιατί δημιουργούσαν προβλήματα;

Γιατί  γνώριζαν την Κωνσταντινούπολη, θαύμαζαν τη ζωή και τον πλούτο της και ονειρεύονταν να την κατακτήσουν κάποτε.

Πώς αντιμετώπιζαν τα προβλήματα αυτά οι Βυζαντινοί;

• με μέσα πολεμικά (μάχες, στρατός σε ετοιμότητα)
• με μέσα διπλωματικά (γάμοι με βυζαντινές πριγκίπισσες, εκχριστιανισμός με ιεραποστολικές αποστολές , πρεσβευτές)
• με μέσα οικονομικά (χρήματα για σύναψη συμφωνιών ειρήνης)
• με μέσα οχυρωματικά (τείχη, παρατηρητήρια, τάφροι)

ΣΛΑΒΟΙ

ΑΒΑΡΟΙ

ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ

ΑΡΑΒΕΣ

Ερωτήσεις και Απαντήσεις  από τον Γ. Σουδία

18. Πέρσες και Άβαροι συμμαχούν εναντίον του Βυζαντίου

Παρουσίαση  από τον Γ. Σουδία

Ερωτήσεις και απαντήσεις

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

19. Οι Βυζαντινοί και οι Άραβες

Παρουσίαση από τον Γ. Σουδία

Πολιτιστικές αλληλεπιδράσεις Βυζαντινών και Αράβων

20. Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων
και οι Ακρίτες

Το κείμενο στο βιβλίο

Παρουσίαση από τον Γ. Σουδία

Κωστή Παλαμά, [Ο Διγενής και ο Χάροντας]

Καβάλα πάει ο Χάροντας
το Διγενή στον Άδη,
κι άλλους μαζί... Κλαίει, δέρνεται
τ' ανθρώπινο κοπάδι.

Και τους κρατεί στου αλόγου του
δεμένους τα καπούλια,
της λεβεντιάς τον άνεμο,
της ομορφιάς την πούλια.

Και σα να μην τον πάτησε
του Χάρου το ποδάρι,
ο Ακρίτας μόνο ατάραχα
κοιτάει τον καβαλάρη!

18.

— Ο Ακρίτας είμαι, Χάροντα,
δεν περνώ με τα χρόνια.
Μ' άγγιξες και δε μ' ένιωσες
στα μαρμαρένια αλώνια;

Είμ' εγώ η ακατάλυτη
ψυχή των Σαλαμίνων.
Στην Εφτάλοφην έφερα
το σπαθί των Ελλήνων.

Δε χάνομαι στα Τάρταρα,
μονάχα ξαποσταίνω.
Στη ζωή ξαναφαίνομαι
και λαούς ανασταίνω! —

[πηγή: Κωστής Παλαμάς, Άπαντα, τόμ. Α΄, εκδ. Μπίρης, Αθήνα, χ.χ., σ. 352-353]

Η ζωή του Διγενή Ακρίτα είναι ένα τραγούδι λεβεντιάς και ανδρείας. Βασίλης Διγενής Ακρίτας ήταν το πραγματικό του όνομα. Στα 1875 ο ιστορικός Σάθας δημοσίευσε ένα μεσαιωνικό έπος, του 1200 ίσως, με τη ζωή και τα κατορθώματα του Διγενή. 
   Ο παππούς του Διγενή ήταν ο Ανδρόνικος Δούκας, που είχε πέντε γιους και μια μονάκριβη θυγατέρα, την Ειρήνη. Επειδή όμως φοβόταν μήπως του την κλέψουν την είχε πάντα κλειδωμένη στο κάστρο. Μια μέρα που η κόρη βγήκε από το κάστρο, την άρπαξε ο εμίρης της Συρίας Μουσούρ. Τα πέντε αδέρφια της Ειρήνης τον κυνήγησαν και αυτός για να την παντρευτεί έγινε χριστιανός. Από τον εμίρη και την Ειρήνη γεννήθηκε ο Βασίλης, ο Ακρίτας, που λεγόταν Διγενής, γιατί ήταν από δυό γενιές, από πατέρα Σαρακηνό και από μάνα Ελληνίδα. 

   Τρία χρόνια πήγε στο σχολείο ο Βασίλης, όπως πήγαιναν τότε όλοι οι ακρίτες και δώδεκα χρονών βγήκε στο κυνήγι και σκότωσε αρκούδες και λιοντάρια. Και πάντα μαζί με τ' άρματα του έπαιρνε και το λαούτο του. Μεγάλωνε και θέριευε ο Διγενής και κυνηγούσε φίδια και λέαινες, πολεμούσε κορμί με κορμί τους Σαρακηνούς, σκότωνε λιοντάρια και δράκους και πάλεψε ακόμα με την ανίκητη αμαζόνα τη Μαξιμώ και την ενίκησε. 
   Τόσο παλικάρι ήταν ο Διγενής, που στο τέλος πολεμάει με τον ίδιο τον Χάρο σε μαρμαρένιο αλώνι, όπως μας λέει το τραγούδι, αλλά ο λεβέντης νικιέται στο τέλος και πεθαίνει. Τα 300 παλικάρια του, οι ανδρειωμένοι του, οι άγουροι όπως τους λέει το τραγούδι, τον παραστέκουν μαζί με την αγαπημένη του γυναίκα την Ευδοκία. 

Τριακόσιοι έμορφοι και κόκκινα φορούσαν, 

βαστούν σπαθιά ολοψηφωτά και στέκουν έμπροσθέν του,

τους είχε πάντα φύλακας εις τας στενάς κλεισούρας

και εφύλαττεν την Ρωμανίαν από τα βάρβαρα έθνη. 

    Τον Διγενή Ακρίτα, τον ήρωα του μεσαιωνικού Ελληνισμού, που έζησε στον 10ον αιώνα κοντά στις χώρες του Ευφράτη, τον κλαίνε με λεβέντικα τραγούδια σαν κι αυτό: 

Ο θάνατος του Διγενή 
Δημοτικό

Ο Διγενής ψυχομαχεί κι η γη τονε τρομάσσει.

Βροντά κι αστράφτει ο ουρανός και σείετ’ ο απάνω κόσμος,

κι ο κάτω κόσμος άνοιξε και τρίζουν τα θεμέλια,

κι η πλάκα τον ανατριχιά, πώς θα τονε σκεπάσει,

πώς θα σκεπάσει τον αϊτό, τση γης τον αντρειωμένο.

Σπίτι δεν τον εσκέπαζε, σπηλιό δεν τον εχώρει,

τα όρη εδιασκέλιζε, βουνού κορφές επήδα,

χαράκι’ αμαδολόγανε και ριζιμιά ξεκούνειε.

Στο βίτσιμα ‘πιανε πουλιά, στο πέταμα γεράκια,

στο γλάκιο και στο πήδημα τα λάφια και τ’ αγρίμια.

Ζηλεύει ο Χάρος, με χωσιά μακρά τονε βιγλίζει,

κι ελάβωσέ του την καρδιά και την ψυχή του πήρε.

Τρίτη εγεννήθη ο Διγενής και Τρίτη θα πεθάνει.

Πιάνει καλεί τους φίλους του κι όλους τους αντρειωμένους.

Να ‘ρθει ο Μηνάς κι ο Μαυραϊλής, να ‘ρθει κι ο γιος του Δράκου,

να ‘ρθει κι ο Τρεμαντάχειλος, που τρέμει η γη κι ο κόσμος.

Κι επήγαν και τον ήβρανε στον κάμπο ξαπλωμένο.

Βογκάει, τρέμουν τα βουνά, βογκάει, τρέμουν οι κάμποι.

“Σαν τι να σ’ ήβρε, Διγενή, και θέλεις να πεθάνεις;”

“Φίλοι, καλώς ορίσατε, φίλοι κι αγαπημένοι,

συχάσατε, καθίσατε, κι εγώ σας αφηγιέμαι.

Της Αραβίνας τα βουνά, της Σύρας τα λαγκάδια,

που εκεί συνδυό δεν περπατούν, συντρείς δεν κουβεντιάζουν,

παρά πενήντα κι εκατό, και πάλε φόβον έχουν,

κι εγώ μονάχος πέρασα, πεζός κι αρματωμένος,

με τετραπίθαμο σπαθί, με τρεις οργιές κοντάρι.

Βουνά και κάμπους έδειρα, βουνά και καταράχια,

νυχτιές χωρίς αστροφεγγιά, νυχτιές χωρίς φεγγάρι.

Και τόσα χρόνια που ‘ζησα δω στον απάνω κόσμο,

κανέναν δεν φοβήθηκα από τους αντρειωμένους.

Τώρα είδα έναν ξιπόλητο και λαμπροφορεμένο,

που ‘χει του ρίσου τα πλουμιά, της αστραπής τα μάτια,

με κράζει να παλέψουμε σε μαρμαρένια αλώνια,

κι όποιος νικήσει από τους δυο να παίρνει την ψυχή του”.

Κι επήγαν και παλέψανε στα μαρμαρένια αλώνια,

κι όθε χτυπάει ο Διγενής, το αίμα αυλάκι κάνει,

κι όθε χτυπάει ο Χάροντας, το αίμα τράφο κάνει.

 

    Λίγες ώρες μετά τον θάνατο του Ακρίτα, πέθανε και η γυναίκα του Ευδοκία γιατί δεν μπόρεσε να βαστάξει τον πόνο της. Ο διγενής Ακρίτας δεν είναι μόνο ένας ήρωας. είναι ο αντρειωμένος, ο υπερφυσικός άνθρωπος που μπροστά του δεν μπορεί τίποτα ν' αντισταθεί. 
   Ο Διγενής Ακρίτας είναι το ίδιο το Βυζαντινό κράτος, είναι το ακατάλυτο πνεύμα των Ελλήνων, που κανένας βάρβαρος δεν μπορεί να το πνίξει.

21. Το Βυζάντιο εκχριστιανίζει

τους Σλάβους

Παρουσίαση  από τον Γ. Σουδία

22. Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με
τους Βούλγαρους και τους Ρώσους

Α. Οι Βούλγαροι:

Αρχικά ζουν σε εδάφη του Βυζαντίου και εμποδίζουν άλλους λαούς να μετακινηθούν

Αργότερα ιδρύουν κράτος και έρχονται σε σύγκρουση με τους Βυζαντινούς

Παρουσίαση από τον Γ. Σουδία