Οι Ολυμπιακοί αγώνες , ήταν αθλητικοί αγώνες με αθλητές
από τις ελληνικές πόλεις της αρχαιότητας. Διεξάγονταν κάθε τέσσερα χρόνια στην αρχαία Ολυμπία προς τιμήν του Ολυμπίου Διός (μάλλον) από το 776 π.Χ. και διοργανωνόταν έως το 393 μ.Χ. όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Θεοδόσιος τους κατάργησε οριστικά.
Κατά την περίοδο διεξαγωγής των αγώνων επικρατούσε η Ολυμπιακή εκεχειρία δηλαδή η παύση των εχθροπραξιών που συντελούνταν μεταξύ των αρχαίων ελληνικών πόλεων κατά την περίοδο που συμμετείχαν στους αγώνες.
Στους αγώνες μπορούσαν να πάρουν μέρος μόνον άνδρες Έλληνες αθλητές ενώ μπορούσαν να τους παρακολουθήσουν όλοι, ελεύθεροι και δούλοι,
ακόμα και βάρβαροι. Μονάχα απαγορευόταν αυστηρά στις γυναίκες. Για
όποια μάλιστα τολμούσε να παραβεί τη διαταγή αυτή, υπήρχε η ποινή του θανάτου.
Ωστόσο, μία γυναίκα που ανήκε σε σπουδαία αθλητική οικογένεια και
λαχταρούσε να καμαρώσει νικητές μέσα στο στάδιο τους δικούς της, δε
δίστασε να ντυθεί άντρας και να περάσει μέσα στους θεατές των αγώνων.
Ήταν η Καλλιπάτειρα, κόρη του περίφημου Ρόδιου Ολυμπιονίκη Διαγόρα, αδελφή και μητέρα επίσης νικητών στις Ολυμπιάδες. Αυτή ακριβώς η συγγένειά της με ξεχωριστούς αθλητές έκανε τους Ελλανοδίκες να της συγχωρήσουνε την παράβαση και να της επιτρέψουνε τιμητικά να παρακολουθήσει τους αγώνες.
Αθλήματα Τρέξιμο (στάδιο) Αρχικά, το αγωνιστικό πρόγραμμα περιελάμβανε μόνο το "στάδιο", τον αγώνα δρόμου, και περιοριζόταν σε μια μόνο ημέρα. Μέχρι τους 15ους Ολυμπιακούς αγώνες οι αθλητές που έπαιρναν
μέρος φορούσαν μια μικρή ποδιά, ενώ αργότερα αγωνίζονταν εντελώς
γυμνοί. Τέρμα ήταν το σημείο που βρίσκονταν το βραβείο, ενώ οι θεατές
στέκονταν δεξιά και αριστερά. Στον «δίαυλο» οι αθλητές έτρεχαν
την διπλή διαδρομή επιστρέφοντας στο σημείο της αφετηρίας.
Πάλη
Η πάλη ήταν πολύ δημοφιλές άθλημα. Σύμφωνα με τον μύθο ο Θησέας ήταν αυτός που ανακάλυψε την τεχνική της πάλης. Στην πάλη διακρίνουμε δύο αγωνίσματα. Στο πρώτο ο αθλητής είχε σκοπό
να ρίξει τον αντίπαλο τρεις φορές με τους ώμους στο χώμα, ενώ στο
δεύτερο ο αγώνας συνεχιζόταν ακόμα και στο έδαφος, μέχρι που ο νικημένος
αναγκαζόταν να παραδεχτεί την ήττα του σηκώνοντας το χέρι.
Παγκράτιο
Το δυσκολότερο άθλημα στους Ολυμπιακούς αγώνες ήταν αναμφισβήτητα το
παγκράτιο. Ήταν συνδυασμός της πάλης και της πυγμαχίας. Ο νικητής έπρεπε
να νικήσει συνδυάζοντας την ευελιξία αλλά και την δύναμη της γροθιάς,
συμβολίζοντας έτσι τον ηρωικό αγώνα του άοπλου πολεμιστή στην μάχη. Σε
αντίθεση με την καθεαυτού πυγμαχία, οι αθλητές του παγκρατίου
αγωνίζονταν με γυμνά χέρια και δεν χτυπούσαν με την γροθιά, αλλά με τα
δάχτυλα της πυγμής.
Πένταθλο
Το πένταθλο αποτελείτο από πέντε επί μέρους αγωνίσματα, τροχάδην,άλμα, πάλη, δισκοβολία και ακόντιο.
Οι αθλητές του πένταθλου ήταν φημισμένοι για το αρμονικά γυμνασμένο σώμα τους. Η διεξαγωγή του πένταθλου άρχιζε με
την ρίψη δίσκου ή με το άλμα, και συνέχιζε με την ρίψη ακοντίου, τον
αγώνα δρόμου και την πάλη. Το άλμα συνοδευόταν από τους ήχους της φλογέρας που έπαιζε το «Πύθιο άσμα». Η δισκοβολία
ήταν αγώνισμα βολής που εξελίχτηκε από την ρίψη πέτρας στην μάχη, και
διεξάγονταν αρχικά με απλές πέτρες κάπως μεγάλων διαστάσεων, όπως
συμπεραίνουμε από ένα αρχαιολογικό εύρημα στον χώρο της Ολυμπίας. Το ακόντιο
ήταν επίσης εμπνευσμένο από το αντίστοιχο πολεμικό ή κυνηγετικό όπλο,
αν και στην προκειμένη μορφή ήταν ειδικά κατασκευασμένο για αποκλειστική
αθλητική χρήση.
Αρματοδρομία
Η αρματοδρομία διεξάγονταν σε ιδιαίτερο στάδιο, το «ιπποδρόμιο».
Ιππικοί αγώνες
Στην αρχαιότητα ο Μαραθώνιος δεν υπήρχε ως άθλημα, ούτε και κάποιο
παρόμοιο αγώνισμα. Η ιδέα για την καθιέρωσή του ανήκει στον γάλλο
φιλόλογο Μισέλ Μπρεάλ, ο οποίος έπεισε τον φίλο του Πιερ ντε Κουμπερντέν να το συμπεριλάβει στο πρόγραμμα των Α' Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, σε ανάμνηση της νίκης των Ελλήνων κατά των Περσών στον Μαραθώνα
(490 π.Χ.), την οποία ανήγγειλε στους Αθηναίους ο ημεροδρόμος
Φειδιππίδης με την κραυγή «Νενικήκαμεν», προτού αφήσει την τελευταία του
πνοή και αφού είχε διανύσει τρέχοντας την απόσταση από το πεδίο της
μάχης στον Μαραθώνα στην Αθήνα.
