Ο Μυκηναϊκός πολιτισμός

1. Οι Αχαοί, οι πρώτοι Έλληνες

2. Οι Αχαοί στην Κύπρο

3. H ακρόπολη των Μυκηνών 

Παρουσίαση 1 ΚΛΙΚ

Παρουσίαση 2 ΚΛΙΚ

Παρουσίαση 3 ΚΛΙΚ

από τον Α. Μελιόπουλο

Μάθε για τους Αχαιούς από τον Μίλτο και τον Χρόνη ΚΛΙΚ  και ΚΛΙΚ  το λογισμικό των Κ. Κουνελάκη και Ε. Κελεσίδη

 Του κόσμου το ψωμί

Πίνακες  διάσημων ζωγράφων

Αλώνισμα ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Το Μέγα Αρτοποιείο ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Τα ψωμιά ΓΥΖΗΣ

Ψωμί σε καλάθι ΝΤΑΛΙ

Θεριστές ΜΙLLET

”Θερισμός στην Προβηγκία”Van Gogh

"Σπορέας στη δύση του ηλίου”- Van Gogh

"Θημωνιά σε χωράφι”- Van Gogh

"Σιταροχώραφo με ήλιο και θεριστή”- V. Van Gogh

H οικογένεια των δημητριακών

Η θεά Δήμητρα   ΘΕΟΦΙΛΟΣ

 

Ο Τριπτόλεμος ανάμεσα στη Δήμητρα και την Περσεφόνη, ανάγλυφο από πεντελικό μάρμαρο, περ. 430-400 π.Χ.

Ο Τριπτόλεμος είναι ο κατεξοχήν ήρωας, που συνδέεται με το μύθο της Δήμητρας και τη διάδοση της καλλιέργειας της γης.
Από τις μυθικές εκδοχές της γενεαλογίας του, η επικρατέστερη είναι εκείνη που τον θέλει γιο του βασιλιά της Ελευσίνας Κελεού και της Μετανείρας. Η Δήμητρα, για να ανταμείψει τη φιλοξενία που δέχτηκε από τους γονείς του στην Ελευσίνα, χάρισε στον Τριπτόλεμο ένα άρμα, που το έσερναν φτερωτοί δράκοντες και μεγάλη ποσότητα σιταριού για να το σπείρει σε όλη την οικουμένη.

Ποιος έφτιαξε το "πρώτο ψωμί;"
(Από το βιβλίο  "Από το σιτάρι στο ψωμί" της Ελένης Σβορώνου εκδόσεις Ερευνητές)

Ας δούμε πώς φτιάχνουμε ψωμί:

Ο γεωργός 
Πάμε να τραγουδήσουμε !!!!!

Ψωμιά, ψωμιά γέμισε ο τόπος!!!!

Ψωμιά σε άλλες χώρες:
Ο Γερμανός: πρέτσελ

 Ο Άραβας: αράβικη πίτα

Ο Ιταλός: πίτσα

 Ο Κινέζος : ρύζι

Ο Μεξικάνος: τορτίγια

 Ο Γάλλος: μπαγκέτα

Ο Έλληνας (Κρητικός): παξιμάδι (ντάκος)

Ψωμιά στις γιορτές:

Της Καθαρής Δευτέρας: λαγάνα

Των Χριστουγέννων: Χριστόψωμο

Της Πρωτοχρονιάς: Βασιλόπιτα

 Του γάμου:

Της εκκλησίας: πρόσφορο

"Το πιο γλυκό ψωμί"

Λαϊκό παραμύθι
 Λαϊκό είναι το παραμύθι που δημιουργείται από τον λαό, όχι από κάποιον συγγραφέα. Τα γνωρίζουμε καθώς μεταφέρονται από μαμά σε παιδί, από παππού σε εγγόνι, δηλαδή "από στόμα σε στόμα". Απευθύνονται στους απλούς ανθρώπους και έχουν στόχο να τους  ευχαριστούν, να τους συμβουλεύουν και να τους ξεκουράζουν.



ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ:

1) Γλώσσα απλή και κατανοητή.
2) Σύνδεση με την καθημερινή  ζωή  των ανθρώπων.
3) Στο παραμύθι παίρνουν μέρος  ήρωες, σοφοί γέροντες και γριές, μάγοι, γίγαντες, δράκοι, βασιλιάδες και απλοί ανθρώποι.
Δ) Τα γεγονότα διαδραματίζονται σε αόριστο τόπο και χρόνο.
Στ) Χρησιμοποιείται ο διάλογος για ζωντάνια.
Ζ) Στο τέλος υπάρχει ηθικό δίδαγμα.
Η) Συχνά έχουν μαγικούς αριθμούς (3,7,9,40).
Θ) Συνήθως έχουμε  ευτυχισμένο τέλος.

ΘΕΜΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ
Η αξία της εργασίας.

  Ο βασιλιάς:  έμαθε την αξία της εργασίας και έτσι γιατρεύτηκε από την ανορεξία. Η ανορεξία του συμβολίζει τη δυστυχία που ένιωθε γιατί δεν είχε ανακαλύψει την αξία της εργασίας, της δημιουργικότητας.
Ο σοφός γέροντας: συμβολίζει την ελληνική λαϊκή σοφία. Το ψωμί είναι το βασικό τρόφιμο των απλών ανθρώπων του λαού. Στην αρχή ο γέροντας συμβούλεψε το βασιλιά να φάει το πιο γλυκό ψωμί και η συμβουλή του δεν είχε αποτέλεσμα γιατί ο βασιλιάς νόμιζε πως έπρεπε να φάει ψωμί με ζάχαρη! Ο γέροντας εννοούσε το ψωμί που βγαίνει με τον ιδρώτα μας, με την προσωπική εργασία.


Και μια θεατρική διασκευή του παραμυθιού από τα παιδιά Α τάξης του  2οι Γυμνασίου Καλαμάτας.

"Ο Καραγκιόζης Φούρναρης"

Από την παράσταση του Ευγένιου Σπαθάρη

Και μια άλλη εκδοχή πάλι του Σπαθάρη

Εργαστήρι Καραγκιόζη

Πώς φτιάχνονται οι φιγούρες;

 Συνέντευξη του Ευγένιου Σπαθάρη

Ζωγραφική και κατασκευή φιγούρας του πασά του Ευγένιου Σπαθάρη

Εργαστήρια Δεξιοτήτων: 

Δημιουργώ και Καινοτομώ  – Δημιουργική Σκέψη και Πρωτοβουλία

(υποθεματική 2. Επιχειρηματικότητα – Αγωγή Σταδιοδρομίας – Γνωριμία με επαγγέλματα)

"Στην τσέπη ... χαρτζιλίκι"

Στις ενότητες του Κυκλαδικού αλλά και του Μινωικού πολιτισμού, μιλήσαμε για το "ανταλλακτικό εμπόριο", δηλαδή πληρωμή με ανταλλαγή προϊόντων.

Με ποιους τρόπους πληρώνουμε σήμερα όταν αγοράζουμε διάφορα προϊόντα;

-          Με ποιον τρόπο πληρώνουν οι γονείς σας όταν πηγαίνετε στο σούπερ μάρκετ,  στο φούρνο, να αγοράσετε παιχνίδια κλπ;

-          Γνωρίζετε άλλους τρόπους πληρωμής που δεν χρησιμοποιούν οι γονείς σας ή  τα πρόσωπα της οικογένειάς σας, αλλά τους έχετε δει σε ταινίες, σειρές, διαφημίσεις στην τηλεόραση, στο διαδίκτυο;

Εικόνα 1: Μέθοδοι Πληρωμής (Πηγή: freepik, άδεια χρήσης Creative Commons 2.0)

Μέθοδοι πληρωμής

Τι είναι το "χαρτζιλίκι" και με ποιους τρόπους το κερδίζετε;

Η ικανοποίηση είναι πάντα κάποιο χρηματικό έπαθλο ή μήπως μπορεί να είναι και κάτι άλλο;

Χαρτζιλίκι ΚΛΙΚ

Πώς αξιοποιείτε το χαρτζιλίκι σας;

Τι σημαίνει "έχω ανάγκη" και τι "επιθυμώ;"

Μελέτες περίπτωσης "Ξοδεύω"

 Ο Μινωικός πολιτισμός

Η παρουσίαση του μαθήματος ΚΛΙΚ από τον Α. Μελιόπουλο

Η Μινωική Κρήτη... αναπαράσταση της Κνωσού

Κάνε ΚΛΙΚ Ανάκτορα για να τα δεις στο λογισμικό που ετοίμασαν οι Κ. Κουνελάκης και Ε. Κελεσίδης

3. Η καθημερινή ζωή των Μινωιτών

Παρουσίαση ΚΛΙΚ από τον Α. Μελιόπουλο

Κάνε ΚΛΙΚ μινωική κοινωνία για να τη δεις στο λογισμικό που ετοίμασαν οι Κ. Κουνελάκης και Ε. Κελεσίδης

4. Η θρησκεία και η γραφή των Μινωιτών

Παρουσίαση από τον Α. Μελιόπουλο ΚΛΙΚ

Κάνε ΚΛΙΚ για να μάθεις για τη θρησκευτική ζωή των Μινωιτών στο λογισμικό που ετοίμασαν οι Κ. Κουνελάκης και Ε. Κελεσίδης

Η στήλη της Ροζέτας

Χρονολογείται στον 2ο αιώνα π.Χ. και φέρει μια εγχάρακτη επιγραφή σε δύο γλώσσες (αιγυπτιακή και ελληνική) και τρία συστήματα γραφής (ιερογλυφικά, δημώδη αιγυπτιακή, ελληνική)

Η στήλη βρέθηκε κατά την εκστρατεία του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο στα μέσα Ιουλίου του 1799 στο χωριό Ρασίντ (Ροζέτα) στο δέλτα του Νείλου.
Ο σπουδαίος Γάλλος μελετητής Ζαν-Φρανσουά Σαμπολιόν, από τους πιο διακεκριμένους γλωσσολόγους της εποχής, κατάφερε, με βάση τα ονόματα των βασιλέων Πτολεμαίου και Αρσινόης που αναφέρονται στην στήλη, να βρει το κλειδί για να αποκρυπτογραφήσει τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά.
Το 1801 μεταφέρθηκε στην Αλεξάνδρεια και από εκεί στη Βρετανία όπου τοποθετήθηκε στο Βρετανικό Μουσείο.

Η Στήλη της Ροζέτας, 

2ος αι. π.Χ., ύψος 114 εκ.,

 πλάτος 72 εκ., πάχος 28εκ., βάρος 720 κιλά.

Δείτε τη φωτογραφία εδώ σε μεγένθυση


Τα ιερογλυφικά

Γραμμική Α - Β


 Η πρώτη γραφή των Μινωιτών στην Κρήτη έμοιαζε με τα ιερογλυφικά των Αιγυπτίων. Με αυτή τη γραφή είναι γραμμένος ο δίσκος που βρέθηκε στο παλάτι της Φαιστού, κοντά στη νότια Κρήτη.Ο δίσκος της Φαιστού είναι φτιαγμένος από πηλό. Η διάμετρός του είναι 16 εκατοστά και το πάχος του 2,1εκατοστά. 
Στις δύο όψεις του βρίσκονται 45 διαφορετικά σύμβολα που αναπαριστούν ανθρώπινες μορφές, ψάρια ,πουλιά έντομα, φυτά κ.ά. 
Συνολικά υπάρχουν 241 σύμβολα και στις δύο πλευρές τοποθετημένα σπειροειδώς. Τα σύμβολα χωρίζονται σε ομάδες και κατευθύνονται προς το κέντρο του δίσκου.
 Ο δίσκος έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον πολλών αρχαιολόγων και έχουν γίνει πολλές προσπάθειες αποκρυπτογράφησής του. Κάποιοι πιστεύουν ότι πρόκειται για προσευχή ,για τη διήγηση μιας ιστορίας, για ένα γεωμετρικό θεώρημα,για ημερολόγιο κ.ά. 
Παρόλα αυτά ο δίσκος παραμένει ένα άλυτο μυστήριο.
Στην Κρήτη εμφανίστηκε κατόπιν η Γραμμική Α΄, μια άλλη γραφή που ήταν πιο απλή ,όμως δεν έχει ακόμη διαβαστεί από τους επιστήμονες.

Ο Δίσκος της Φαιστού στο μουσείο Ηρακλείου α όψη

Ο δίσκος της Φαιστού β όψη

Λεπτομέρεια

Τα σύμβολα του δίσκου

Στις Μυκήνες την ίδια περίπου εποχή εμφανίστηκε η Γραμμική Β΄την οποία κατάφεραν να αποκρυπτογραφήσουν.

5. Η τέχνη των Μινωιτών

Παρουσίαση από τον Α. Μελιόπουλο ΚΛΙΚ

Κάνε ΚΛΙΚ για να παίξουμε!

 Λευκός Πύργος

Λευκός Πύργος ΚΛΙΚ

3D Αναπαράσταση Λευκού Πύργου, Θεσσαλονίκη,

αρχές 20ου αιώνα

Όνομα: ΛΕΥΚΟΣ ΠΥΡΓΟΣ

Πού βρισκεται: Στην παραλία της Θεσσαλονίκης

Πότε και για ποιο λόγο χτίστηκε: είναι οχυρωματικό έργο οθωμανικής κατασκευής του 15ου αιώνα (χτίστηκε πιθανόν μεταξύ 1450-70).

Ποια είναι η ιστορία του: Η σημερινή μορφή του πύργου αντικατέστησε βυζαντινή οχύρωση του 12ου αιώνα, για να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια ως κατάλυμα φρουράς Γενίτσαρων και ως φυλακή θανατοποινιτών.

Στην αρχή ονομαζόταν Πύργος του Λέοντος, όπως αναφέρει τουρκική επιγραφή του 1535-1536. Από τον 17ο αιώνα και μετά ονομαζόταν ανεπίσημα Φρούριο της Καλαμαριάς  και Πύργος των Γενιτσάρων. Μετά την διάλυση του τάγματος των Γενιτσάρων το 1826 αποκτά το όνομα Kanli-Kule, δηλαδή Πύργος του Αίματος λόγω των σφαγών των Γενιτσάρων.

Το σύγχρονο όνομά του φαίνεται να το πήρε όταν ένας Εβραίος κατάδικος, ο Nathan Guidili, τον ασβέστωσε με αντάλλαγμα την ελευθερία του, το 1891. Μέχρι το 1912 ο χριστιανικός πληθυσμός συνεχίζει να τον αναφέρει Πύργο του Αίματος, ενώ ο εβραϊκός υιοθετεί το Λευκός Πύργος, που υιοθετούν και οι Τούρκοι.

Η γενική εντύπωση που δημιουργεί: Σήμερα θεωρείται χαρακτηριστικό μνημείο ( το σύμβολο της πόλης) της Θεσσαλονίκης και είναι ό,τι έχει σωθεί από την κατεδαφισμένη οθωμανική οχύρωση της πόλη.

Τα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής του  - η εξωτερική του εμφάνιση  - οι χώροι (εξωτερικά, εσωτερικά): Ο Λευκός Πύργος είναι κυλινδρική κατασκευή με ύψος 33,9 μέτρα, διάμετρο 22,7 μέτρα και περίμετρο 70 μέτρα.

Έχει έξι ορόφους, οι οποίοι επικοινωνούν με εσωτερικό κλιμακοστάσιο, το οποίο ελίσσεται κοχλιωτά και σε επαφή με τον εξωτερικό τοίχο. Με αυτό τον τρόπο, σε κάθε όροφο υπάρχει μια κεντρική κυκλική αίθουσα διαμέτρου 8,5 μέτρων, με την οποία επικοινωνούν μικρότερα τετράπλευρα δωμάτια, ανοιγμένα στο πάχος του εξωτερικού τοίχου.

Ο έκτος όροφος έχει μόνο κεντρική αίθουσα και έξω από αυτήν ένα δώμα με θέα του τοπίου γύρω από τον πύργο. Η ύπαρξη τουαλετών, τζακιών και αγωγών καπνού υποδηλώνει πως ο πύργος προοριζόταν όχι μόνο ως αμυντικό έργο αλλά και για στρατιωτικό κατάλυμα.

Σήμερα: Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο και είναι ένα από τα πιο γνωστά κτίσματα-σύμβολα πόλεων στην Ελλάδα.

 Ήτανε μια φορά ...

Τα ταξίδια του παππού

Βλέπουμε βίντεο για την Κωνσταντινούπολη και την Αγία Σοφία.

Βόσπορος

Η γοργόνα και ο μύθος

Ρήματα  Κάνε ΚΛΙΚ

Κυριολεξία ή μεταφορά: Κάνε ΚΛΙΚ

Οικογένειες λέξεων Κάνε ΚΛΙΚ

Μια αληθινή ιστορία

Ο Λουκιανός ο Σαμοσατεύς (125 - 180 μ.Χ.) ήταν ρήτορας και σατιρικός συγγραφέας που έγραφε στην ελληνική γλώσσα. 

Προσωπογραφία του Λουκιανού από τον ζωγράφο William Faithorne. 

Ο Λουκιανός ήταν Σύρος στην καταγωγή. Γεννήθηκε στα Σαμόσατα, στον άνω Ευφράτη της Συρίας, γύρω στο 125 μ.Χ. Εκεί έλαβε τη στοιχειώδη εκπαίδευση και πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Επειδή είχε δείξει από μικρός κάποιο ταλέντο στην τέχνη, οι γονείς του τον έστειλαν μαθητευόμενο σε κάποιο θείο του γλύπτη. Η μαθητεία του δεν κράτησε πολύ· ο νεαρός Λουκιανός έσπασε από αδεξιότητα μια πλάκα και ο θείος του τον επέπληξε αυστηρά. Έτσι, εγκατέλειψε το εργαστήρι του θείου του και επέστρεψε στο σπίτι των γονέων του.

Μελέτησε τα ελληνικά και σπούδασε  τη ρητορική τέχνη και φιλοσοφία.  Κατόπιν άρχισε να ταξιδεύει, επιδεικνύοντας τις ρητορικές του ικανότητες, σε διάφορες πόλεις της Μικράς Ασίας, της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Γαλατίας.

Το 165 μ.Χ. εγκαταστάθηκε στην Αθήνα,την "πρωτεύουσα του πνεύματος" της εποχής εκείνης. Εκεί ανέπτυξε τον ιδιαίτερο τρόπο γραφής του.  Τα έργα του έχουν ένα κωμικό, πειρακτικό ύφος, που είναι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του γνώρισμα. Το πιο εκπληκτικό σχετικά με τον τρόπο γραφής του Λουκιανού είναι το πόσο έντεχνα χειρίζεται την ελληνική γλώσσα,  δεδομένου ότι δεν ήταν η μητρική του γλώσσα.

ΠΗΓΗ: https://el.wikipedia.org

Η αληθινή ιστορία

Αποφάσισε, λέει, ο Λουκιανός το ταξίδι αυτό από … περιέργεια, αλλά και για έναν ακόμη λόγο, να μάθει τι υπάρχει στην άκρη του Ωκεανού και ποιοι άνθρωποι κατοικούν εκεί. 

Μετά από ογδόντα μέρες ταξίδι στον άγνωστο ωκεανό έφθασαν σε ένα παράξενο νησί. Εκεί βρήκαν μια τεράστια χάλκινη στήλη που ήταν γραμμένη στα ελληνικά και έλεγε πως μέχρι εκεί είχανε φθάσει ο Ηρακλής και ο Διόνυσος.

Όταν βγήκαν για αναγνώριση στο νησί βρήκαν κι έναν ποταμό τεράστιο που δεν έτρεχε νερό αλλά κρασί που έβγαινε απευθείας από τις ρίζες των …αμπελιών. Υπήρχαν και ψάρια που όταν τα έτρωγε κανείς μεθούσε…
Φύγανε από το νησί και όταν βρεθήκανε στο πέλαγος δημιουργήθηκε ξαφνικά τυφώνας που άρπαξε το πλοίο και το σήκωσε τριακόσια στάδια αλλά δεν το άφησε να πέσει πάλι στη θάλασσα.

Επτά μέρες και επτά νύκτες βρισκόταν στον αέρα. Την όγδοη μέρα είδαν μια μεγάλη γη στον αέρα σαν ένα νησί λαμπερό που είχε σχήμα σφαίρας με φωτισμό μεγάλο. Προσγειώθηκαν σε αυτή όπου και αποβιβάστηκαν. Διερευνώντας την παράξενη γη διαπίστωσαν πως ήταν κατοικήσιμη και καλλιεργημένη.

Ο Λουκιανός μας λέει πως η γη που βρήκαν κατοικούνταν από τερατόμορφα όντα. Ένα είδος από αυτά τους συνέλαβε και τους οδήγησε στο βασιλιά τους που είχε το όνομα Ενδυμίων. Αυτός κατάλαβε πως ήταν …Έλληνες από τη στολή τους. Απόρησε πως κατάφεραν να ταξιδεύσουν στον …ουρανό.
Τους εξήγησε μάλιστα πως ο τόπος που βρίσκονται είναι η σελήνη που βλέπουν από τη γη.
Τότε πληροφορήθηκε πως εκεί, στο διάστημα, κατοικούσαν άλλα όντα αλλά με κοινά γνωρίσματα αυτών της γης. Με κράτη, με διενέξεις και πολέμους.

Υπήρχαν οι ‘Σεληνίτες’, και οι Ηλιώτες που είχαν κοινή αποικία τον Εωσφόρο. Είχαν υπογράψει μάλιστα και συνθήκη ειρήνης μεταξύ τους. Τη συνθήκη αυτήν την γράψανε με ηλεκτρισμό και τη στήσανε στο μέσο του αέρα στα σύνορά τους.

Το κάτοπτρο της Σελήνης!
Το ευφάνταστο μυαλό του Λουκιανού δεν σταματά στα παραπάνω. Μας λέει με τι τρόπο οι σεληνίτες είχαν …επαφή με τους γήινους.
«Υπάρχει ένα μεγάλο κάτοπτρο πάνω από ένα αβαθή φρεάτιο. Αν κατέβει κάποιος στο φρεάτιο ακούει όλα όσα εμείς λέμε στη γη. Κι εάν στραφεί κάποιος προς το κάτοπτρο βλέπει όλες τις πόλεις όλα τα έθνη όπως βλέπουμε τον καθένα. Τότε και εγώ τους συγγενείς μου είδα και όλη την πατρίδα, αν, βέβαια, και αυτοί με έβλεπαν δεν μπορώ με ασφάλεια να το πω. Και αν κάποιος δε με πιστεύει όταν κάποτε και αυτός πάει εκεί θα διαπιστώσει ότι λέω αλήθεια…»

Ταξίδι μέχρι τις Πλειάδες…
Αφού ταξιδέψαμε, γράφει, την επομένη όλη τη νύκτα και την ημέρα, γύρω στο απόγευμα φθάσαμε στη Λυχνόπολη. Αυτή βρίσκεται μεταξύ των Πλειάδων και των Υάδων. Εκεί δεν βρήκαμε κανέναν άνθρωπο μόνον ‘λύχνους’ – λάμπες μικρές και μεγάλες.
Ο Λουκιανός μετά το διαστημικό ταξίδι του επιστρέφει και προσθαλασσώνεται στη γη αλλά για κακή του τύχη ολόκληρο το καράβι του καταπίνεται από τεράστιο θαλάσσιο κύτος. Και οι περιπέτειες συνεχίζονται μέχρι το θάνατο του κύτους – μετά από πολύ καιρό- και την απελευθέρωση τους από την κοιλιά του κύτους.

ΠΗΓΗ: https://sxoliastesxwrissynora.wordpress.com/

Αφήγηση: παρουσίαση των γεγονότων με μια ορισμένη σειρά.

Τα γεγονότα μπορεί να είναι πραγματικά ή φανταστικά.

Η αφήγηση μπορεί να είναι προφορική ή γραπτή.

  Όταν η αφήγηση είναι γραπτή, την ονομάζουμε αφήγημα.

    Το αφήγημα μπορεί να είναι πεζό κείμενο ή έμμετρο κείμενο 

(ποίημα, τραγούδι).

  Είδη αφηγηματικών κειμένων:

1. Παραμύθια
2. Μύθοι
3. Θρύλοι
4. Απομνημονεύματα
5. Διηγήματα
6. Μυθιστορήματα

Βασικά στοιχεία αφηγηματικού κειμένου:

• Ο χώρος όπου συμβαίνουν τα γεγονότα (πού;).

• Ο χρόνος όπου συμβαίνουν τα γεγονότα (πότε;).

•  Οι ήρωες της ιστορίας (πρωταγωνιστές και άλλα πρόσωπα 

     που συμμετέχουν.

•      Η εξέλιξη της ιστορίας (πώς ξεκινάει, προχωράει και τελειώνει η ιστορία).

•     Οι σκέψεις και τα συναισθήματα των ηρώων ή του αφηγητή της ιστορίας. 

 Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της αφήγησης φανταστικής ιστορίας

               (μύθος, παραμύθι, θρύλος):

Ο χώρος όπου συμβαίνουν τα γεγονότα είναι

φανταστικός (π.χ.Ονειροχώρα)

 ή αναφέρεται αόριστα

(π.χ.Σε μια μακρινή χώρα).

Ο χρόνος πολλές φορές είναι απροσδιόριστος

(π.χ. τα παλιά χρόνια, κάποτε, μια φορά κι έναν καιρό).

Οι ήρωες είναι φανταστικά πρόσωπα ή ζώα, φυτά, αντικείμενα

 που προσωποποιούνται (μιλάνε, σκέφτονται και

ενεργούν όπως οι άνθρωποι).

Μερικά ακόμα χρήσιμα στοιχεία για την αφήγηση

Η παρουσίαση των ηρώων

• Όνομα                         
  

• Επάγγελμα 

• Φύλο 

• Ηλικία 

• Καταγωγή 

• Σχέση-συγγένεια (ο φίλος μου, η μητέρα μου).

• Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό 

• Χαρακτηρισμό

• Οικογενειακή κατάσταση

Χρησιμοποιούμε:

• Παρελθοντικούς χρόνους (Αόριστο, Παρατατικό ) αλλά και

•  Ενεστώτα (ιστορικός) για ζωντάνια και αμεσότητα.

•  Χρονικές και αιτιολογικές προτάσεις

• Χρονικούς συνδέσμους, χρονικά επιρρήματα, φράσεις που δηλώνουν χρόνο

•  Ουσιαστικά και επίθετα στις περιγραφές

Οι χρονικοί σύνδεσμοι εισάγουν δευτερεύουσες προτάσεις και  

χρησιμοποιούνται για να συνδέσουν μια δευτερεύουσα με μια κύρια πρόταση.

(υποτακτική σύνδεση).

Χρονικοί σύνδεσμοι: όταν,όποτε,μόλις, πριν, αφού, μετά που, ώσπου, 

 μέχρι που/να, ενώ, καθώς, όσο.

Χρονικά επιρρήματα: πότε, τώρα, τότε, σήμερα, αύριο, χτες, 

μεθαύριο, πέρυσι, φέτος, απόψε, αργά, νωρίς, κάποτε, ύστερα, αμέσως .... 


Όταν ο αφηγητής έχει ζήσει ο ίδιος τα γεγονότα, αφηγείται σε α΄πρόσωπο
ενώ όταν δεν έχει πάρει μέρος στα γεγονότα αφηγείται σε γ΄πρόσωπο. 

Η Σφίγγα

Ο Οιδίποδας ακούει το αίνιγμα της Σφίγγας Βατικανό

Η Σφίγγα είναι φανταστικό πλάσμα της ελληνικής μυθολογίας, στενά συνδεδεμένο με τον μύθο  του Οιδίποδα. Παριστάνεται με σώμα γυναίκας από τη μέση και πάνω, και φτερωτού λιονταριού από τη μέση και κάτω.

Ειδώλιο μαρμάρινης Σφίγγας του 540 π.Χ. στο Μουσείο της Ακρόπολης.

Η θεά Ήρα και ο θεός Άρης την έστειλαν από την πατρίδα της, κοντά στην Αρχαία Θήβα.   Εκεί στεκόταν και ρωτούσε τους περαστικούς «Ποιο ον στην αρχή στέκεται στα τέσσερα, έπειτα στα δύο και προς το τέλος της ζωής του στα τρία;»  Όποιον δεν μπορούσε να λύσει τον γρίφο, η Σφίγγα τον έσφιγγε, μέχρι να πεθάνει. Ο Οιδίποδας έλυσε τον γρίφο.  Μόλις λύθηκε το αίνιγμά της η Σφίγγα γκρεμίστηκε από τον βράχο που στεκόταν και σκοτώθηκε. 

Η Σφίγγα των Ναξίων είναι άγαλμα κολοσσιαίου μεγέθους που έστειλε γύρω στο 560 π.Χ. η Νάξος ως προσφορά στο ιερό του Απόλλωνα και στο μαντείο των Δελφών 
(Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών)

Η Μεγάλη Σφίγγα της Γκίζας ή απλώς  Σφίγγα, είναι άγαλμα, το οποίο απεικονίζει Σφίγγα (μυθολογικό πλάσμα με σώμα λιονταριού και κεφάλι ανθρώπου) σε καθήμενη στάση. Το άγαλμα αυτό βρίσκεται στο οροπέδιο της Γκίζα στην Αίγυπτο και μέσα στη διάσημη Νεκρόπολή της.

ΠΗΓΗ: https://el.wikipedia.org/

Ας δούμε τις διαφορές τους!

Σειρήνες

Ο Οδυσσέας και οι Σειρήνες. Αγγείο περ. 480-470 π.Χ., (Βρετανικό μουσείο)

Γοργόνες 

Η "μικρή γοργόνα της Κοπεγχάγης"

Ο Πήγασος

Kατά τον Hσίοδο, ο Πήγασος ήταν γιος  του Ποσειδώνα και της Mέδουσας και ξεπήδησε από τον λαιμό της, όταν την αποκεφάλισε ο Περσέας με τη βοήθεια της Αθηνάς.

Ο Πήγασος έχει συνδεθεί με τον ήρωα Βελλεροφόντη και τους άθλους του. Ο Βελλεροφόντης κατόρθωσε να δαμάσει τον Πήγασο με τη βοήθεια της Αθηνάς που του έδωσε ένα χρυσό χαλινάρι. 

Καβάλα στον Πήγασο ο Βελλεροφόντης επιτίθεται με το δόρυ κατά του τέρατος που έχει σώμα και κεφάλι λιονταριού, κεφάλι με λαιμό αίγας φυτρωμένα στη ράχη και φίδι για ουρά (2ος αι. π.Χ. Τάραντας. Museo Nazionale Archeologico)

Δεν είχε καλό τέλος ο Bελλεροφόντης, γιατί τυφλωμένος από την αλαζονεία και την έπαρσή του του   πίστεψε πως θα μπορούσε να φτάσει και στον Όλυμπο ακόμη, την κατοικία των θεών. Αλλά την αποκοτιά του αυτή – ύβριν την έλεγαν οι αρχαίοι – την πλήρωσε ακριβά. Γιατί ο Πήγασος, από σύντροφος και βοηθός του, έγινε όργανο της θεϊκής Δίκης.

Tον πέταξε απ’ τη ράχη του κι ο ήρωας τέλειωσε άθλια τη ζωή του,ενώ αντίθετα, ο Πήγασος συνέχισε την πτήση του προς τον Όλυμπο, όπου έμεινε στην υπηρεσία του Δία, ως φύλακας και φορέας των συμβόλων του, του κεραυνού και της αστραπής.

Τελικά οι θεοί πρόσφεραν στον Πήγασο μια αιώνια θέση στον ουρανό δημιουργώντας τον Αστερισμό του Πήγασου.


Κένταυροι

Κενταυρομαχία (μετώπη του Παρθενώνα, Βρετανικό Μουσείο)

Οι Κένταυροι ήταν μυθολογικά όντα που ζούσαν στο Πήλιο, μισοί άνθρωποι από τη μέση και πάνω και μισοί άλογα. Είχαν χαρακτήρα άγριο και πρωτόγονο και βίαιο. Ζούσαν σε σπηλιές και κυνηγούσαν άγρια ζώα οπλισμένοι με πέτρες και ξύλα. Η Κενταυρομαχία, αγαπημένο θέμα παραστάσεων στους αρχαιοελληνικούς ναούς, αναφέρεται στη συμπλοκή και εξολόθρευση των Κενταύρων, όταν στο γάμο του βασιλέως των Λαπιθών Πειρίθου με την Ιπποδάμεια, οι μεθυσμένοι Κένταυροι προσπάθησαν ν` αρπάξουν τη νύφη. Στην ιστορία αυτή, οι αρχαίοι Έλληνες έβλεπαν συμβολικά την επικράτηση του ανθρώπινου πολιτισμού επάνω στα πρωτόγονα, ζωώδη ένστικτα.

Όμως, δεν ήταν όλοι οι Κένταυροι ίδιοι. Ο Κένταυρος Χείρων, γιος του Κρόνου και της νύμφης Φιλύρας, ήταν ειρηνικός, σοφός δάσκαλος και μύστης. Γνώριζε τα μυστικά της φύσης και των τεχνών, της ιατρικής και των βοτάνων, της μουσικής, αστρολογίας και της μαντικής. Στη σπηλιά όπου ζούσε στο Πήλιο, έγινε παιδαγωγός-δάσκαλος πολλών ηρώων, ανάμεσά τους οι Ασκληπιός, Αχιλλέας, Aρισταίος, Ιάσων και Πηλέας.

ΠΗΓΗ: http://walking-pilion.blogspot.com

Ο Γρύπας

Ο Γρύπας ήταν ένα μυθολογικό τέρας με σώμα λιονταριού και φτερά αετού, ενώ σε μερικές αναπαραστάσεις φαίνεται να έχει ουρά φιδιού. Όπως ο αετός θεωρούνταν βασιλιάς των πουλιών και το λιοντάρι βασιλιάς των ζώων, ο Γρύπας ως συνδυασμός και των δύο αποτελούσε σύμβολο ισχύος και επιβλητικότητας. 

Ο Γρύπας πρωταγωνιστεί στους μύθους και την τέχνη της αρχαίας Ελλάδας. Ωστόσο, υπήρχαν ενδείξεις ότι ο Γρύπας υπήρχε και σε άλλους πολιτισμούς όπως στην Περσία, όπου τον θεωρούσαν σύμβολο κατά του κακού, της μαγείας και της συκοφαντίας, αλλά  και στην Αίγυπτο περίπου το 4.000 π.Χ.



Χριστόφορος Κολόμβος

1o  ΤΑΞΙΔΙ
λιμάνι	ημερομηνία	Σύγχρονη ονομασία(λατινική)
Πάλος – Σεβίλη	3/8/1492	Palos de la Frontera
Κανάρια Νησιά	12/8/1492 – 6/9/1492	Canary Islands
Γκουαναχάνι, Μπαχάμες	12/10/1492	Samana Cay
Κούβα	28/10/1492	Cuba
Αϊτή	4/1/1493	Haiti
Σάντα Μαρία, Αζόρες	12/2/1493	Azores
Λισσαβόνα	Αρχές Μαρτίου 1493	Lisbon
Πάλος	15/3/1493	Palos de la Frontera

Τα ταξίδια του Κολόμβου 

Μαγγελάνος

Ο Φερδινάνδος Μαγγελάνος ( 1480 - 1521) ήταν Πορτογάλος θαλασσοπόρος 

Ηγήθηκε της αποστολής εκείνης, με την οποία πραγματοποιήθηκε ο πρώτος περίπλους της Γης. Δεν κατάφερε να ολοκληρώσει το ταξίδι του προς τα Δυτικά, καθώς σκοτώθηκε από ιθαγενείς στρατιώτες του φύλαρχου Λάπου Λάπου στη μάχη του Μακτάν στο νησί Μακτάν των Φιλιππίνων. Παρόλα αυτά, έγινε ένας από τους πρώτους ανθρώπους που διέσχισε όλους τους μεσημβρινούς της Γης. Έγινε επίσης ο πρώτος που ηγήθηκε μιας ευρωπαϊκής αποστολής προς τα δυτικά της Ευρώπης και που διέσχισε τον Ειρηνικό ωκεανό.

Δείτε το ταξίδι του Μαγγελάνου!

Τα ταξίδια του Μάρκο Πόλο

Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ

Ο Μάρκο πόλο γεννήθηκε από οικογένεια εμπόρων της Βενετίας. Εκείνη την εποχή η Βενετία ήταν μια από τις σπουδαιότερες εμπορικές δυνάμεις. Οι Βενετοί με τα καράβια τους όργωναν ολόκληρο τον τότε γνωστό κόσμο, ειδικά την Ανατολική Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο, αλλά δεν φοβούνταν να ταξιδεύουν και πιο μακριά, στα βάθη της Ασίας.

Ο Μάρκο Πόλο σε μικρή ηλικία έχασε τη μητέρα του.  Όμως ήταν έξυπνος και ανήσυχος, έδειξε τις ικανότητες του, και έτσι το 1271 ο πατέρας του και ο θείος του αποφάσισαν να τον πάρουν μαζί τους στο δεύτερο ταξίδι τους στην Κίνα, όταν ήταν μόλις 17 χρόνων!

Εκείνη την εποχή τα ταξίδια δεν ήταν και τόσο εύκολα.  Τεράστιες εκτάσεις, γεμάτες έρημους, ψηλές οροσειρές και άγριους πολεμιστές, ανάμεσα στην Περσία, το Αφγανιστάν, τη Μογγολία και την Κίνα. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ο Μάρκο Πόλο χρειάστηκε περίπου τριάμισι χρόνια για να φτάσει στο Πεκίνο.

Ο Μάρκο Πόλο συναντά το μεγάλο αυτοκράτορα

Το 13ο αιώνα, σχεδόν όλη η Ασία ανήκε στους Μογγόλους, οι οποίοι είχαν φτιάξει τη μεγαλύτερη σε έκταση αυτοκρατορία στην Ιστορία. Την Κίνα  κυβερνούσε ο Κουμπλάι Χαν, απόγονος του μεγάλου Μογγόλου κατακτητή Τζένγκις Χαν. Μόλις αντίκρισε τους Βενετούς ταξιδευτέςνο μεγάλος Χαν  εντυπωσιάστηκε από το νεαρό Μάρκο, για το θάρρος και την εξυπνάδα του. Από τότε, τον κράτησε κοντά του και του εμπιστεύτηκε διάφορα αξιώματα.

Ένας άλλος, εκπληκτικός πολιτισμός

Ο Μάρκο Πόλο στα 17 χρόνια που παρέμεινε στην Κίνα είχε την ευκαιρία να γνωρίσει το σπουδαίο κινεζικό πολιτισμό. Είδε με τα μάτια του πράγματα απίστευτα, επιτεύγματα που ακόμα ήταν άγνωστα στους Ευρωπαίους: πέτρες που καίγονται (κάρβουνα), χρήμα από χαρτί (χαρτονομίσματα) αντί για  χρυσό ή ασήμι, άφλεκτα υφάσματα (από αμίαντο), την πυρίτιδα, την πορσελάνη αλλά και απέραντα παλάτια με κήπους και λίμνες και εκπληκτικές πόλεις με εκατομμύριο κατοίκους. Αποκαλούσε το Xanadu «το μεγαλύτερο παλάτι που υπήρξε ποτέ».

Τα απίστευτα ταξίδια του στην Ανατολή

Ο Μάρκο Πόλο δεν καθόταν ποτέ στο ίδιο σημείο. Ταξίδεψε σε ολόκληρη σχεδόν την Ανατολή, από το εσωτερικό της Κίνας μέχρι το Θιβέτ, τη Βιρμανία και την Ινδοκίνα. Διηγήθηκε πώς ψάρευαν μαργαριτάρια στην Κεϊλάνη. Φαίνεται ότι γνώριζε για  τη  Μαδαγασκάρη, αφού περιγράφει τα γιγάντια πουλιά που ζούσαν τότε στο παράξενο αυτό νησί! Ακόμη περιέγραψε την εκστρατεία του μεγάλου Χαν  εναντίον  των νησιών Ζιπάνγκου, όπως λεγόταν η Ιαπωνία εκείνο τον καιρό. Ο κινεζικός στόλος, τελικά ηττήθηκε και οι Ιάπωνες γλίτωσαν την υποδούλωση.

Νοσταλγία;

Ως γνήσιος Ιταλός, ο Μάρκο Πόλο ένιωσε νοσταλγία για την πατρίδα του και αποφάσισε να επιστρέψει στη Βενετία. Πρώτα έπρεπε όμως να πάρει την άδεια από το μεγάλο Χαν - κάτι που δεν ήταν και τόσο απλό. Όμως, η ευκαιρία βρέθηκε, και ο Κουμπλάι Χαν επέτρεψε στον Μάρκο Πόλο να φύγει, αν και είχε προσφέρει πολλές και πολύτιμες

υπηρεσίες στην αυτοκρατορία. Ο Χαν του εμπιστεύτηκε μια νεαρή πριγκίπισσα, την οποία έπρεπε να συνοδέψει μέχρι την Περσία.

Το ταξίδι της επιστροφής

Ο Μάρκο Πόλο και η όμορφη πριγκίπισσα Κοκατσίν πήραν το δρόμο της επιστροφής, με συνοδεία 14 πλοία και πλήρωμα 600 άντρες. Το θαλάσσιο ταξίδι. πάντως, δεν ήταν πιο εύκολο από το χερσαίο. Εδώ δε συνάντησε έρημους και παγωμένες οροσειρές. είχε όμως να αντιμετωπίσει άγριες θάλασσες. αρρώστιες και πειρατές. Ύστερα από τρία χρόνια, έχοντας παραμείνει μόνο με ένα πλοίο και λιγοστούς άντρες, κατάφερε να πάει την Κοκατσίν στην Περσία. Ο γαμπρός όμως είχε ήδη πεθάνει, και η πριγκίπισσα παντρεύτηκε τελικά το γιο του γαμπρού!

Στη φυλακή

Επιστρέφοντας στη Βενετία, ο Μάρκο Πόλο νόμισε ότι θα ηρεμήσει. Πού τέτοια τύχη. όμως. Στον πόλεμο ανάμεσα στη Βενετία και τη Γένοβα, ο Πόλο πιάστηκε αιχμάλωτος και κατέληξε σε μια γενοβέζικη φυλακή.

Όπως όλοι οι φυλακισμένοι, είχε βέβαια πολύ ελεύθερο χρόνο, και αποφάσισε να διηγηθεί τα ταξίδια του στο συγκρατούμενο του Ρουστικέλο.

Το βιβλίο του Μάρκο Πόλο

Το βιβλίο που προέκυψε, το Li Milione έγινε πάρα πολύ δημοφιλές στην Ευρώπη. Λέγεται, μάλιστα, ότι ακόμα και ο Χριστόφορος Κολόμβος το πήρε μαζί του πριν ξεκινήσει το ταξίδι του στην Ινδία. Πολλοί, βέβαια, αμφισβήτησαν όσα έγραφε, μέχρι που οι εξερευνητές του 18ου και 19ου αιώνα επιβεβαίωσαν τις περισσότερες διηγήσεις του, 500 χρόνια αργότερα.

 Κουμπλάϊ Χαν………ο σοφός αυτοκράτωρ 
(1215 – 1294)

Ο Κουμπλάϊ Χαν ήταν ο 5ος Μεγάλος Χαν της Μογγολικής Αυτοκρατορίας (1260-1294) και ιδρυτής της δυναστείας Γιουάν της Κίνας. Ανεδείχθη σε αυτοκράτορα της Κίνας όταν κατέκτησε την Νότια Κίνα που ανήκε στην δυναστεία Σονγκ, κάνοντας το τελευταίο βήμα στις προσπάθειες των Μογγόλων να κυβερνήσουν την αχανή χώρα.

Πυθέας

Ο Πυθέας ο Μασσαλιώτης ( 380 – 310 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας έμπορος, εξερευνητής και γεωγράφος από τη Μασσαλία της σημερινής Γαλλίας. Είναι γνωστός για το ταξίδι που πραγματοποίησε στις θάλασσες της βόρειας Ευρώπης, κατά το οποίο έφτασε σε ένα νησί με το όνομα Θούλη, το οποίο πιθανόν ταυτίζεται με την σημερινή Ισλανδία και σε μία θαλάσσια περιοχή όπου ο αέρας αποθέτεται σε πάγο, πιθανόν κοντά στον αρκτικό κύκλο και στην σημερινή Γροιλανδία.

Το ταξίδι του Πυθέα

Σεβάχ ο θαλασσινός

Ο Σεβάχ ο Θαλασσινός ή απλά Σεβάχ είναι ένας θρυλικός Άραβας ήρωας, πρωταγωνιστής μιας σειράς φανταστικών θαλασσινών περιπετειών, τον καιρό της δυναστείας των Αββασιδών, στις θάλασσες της Ανατολικής Αφρικής και της Ασίας.

Τα Εφτά Ταξίδια του Σεβάχ του Θαλασσινού περιλαμβάνονται στην 133η ιστορία της συλλογής παραμυθιών Χίλιες και Μία Νύχτες. Οι περιπέτειες είναι περσικής προέλευσης. Βασίζονται στις αληθινές ιστορίες των ναυτικών του Ινδικού Ωκεανού, αλλά και σε αρχαία κείμενα, όπως η ομηρική Οδύσσεια, και σε πλήθος περσικών και ινδικών θρύλων.

Το όνομα Σεβάχ προέρχεται από λάθος του πρώτου Έλληνα μεταφραστή. 

Παρακολούθησε μια ιστορία του Σεβάχ

Γκιούλιβερ

Τα Ταξίδια του Γκιούλιβερ, είναι ένα μυθιστόρημα φαντασίας του Ιρλανδού συγγραφέα και κληρικού Τζόναθαν Σουίφτ, που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1726 και σε βελτιωμένη εκδοχή το 1735. Το έργο είναι τόσο μια σάτιρα για την ανθρώπινη φύση, όσο και μια παρωδία του είδους των «ταξιδιωτικών ιστοριών». Είναι το γνωστότερο διεθνώς έργο του Σουίφτ και θεωρείται ένα κλασικό έργο της Αγγλικής λογοτεχνίας.

Το βιβλίο έγινε δημοφιλές αμέσως μόλις εκδόθηκε (σε επιστολή του 1726 προς τον Σουίφτ αναφέρεται ότι «διαβάζεται παντού, από το υπουργικό συμβούλιο μέχρι το παιδικό δωμάτιο») και από τότε εκδίδεται συνεχώς.

Μπορείς να παρακολουθήσεις τα ταξίδια του Γκιούλιβερ σε δύο μέρη!

 

Ροβινσώνας Κρούσος 

Ο Ροβινσώνας Κρούσος  είναι μυθιστόρημα του Ντάνιελ Ντεφόε, το οποίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1719. Επιστολικό, εξομολογητικό και διδακτικό στη μορφή του, το βιβλίο είναι μία φανταστική αυτοβιογραφία του ομώνυμου χαρακτήρα -ενός ναυαγού που πέρασε 28 χρόνια σε ένα απομακρυσμένο τροπικό νησί κοντά στο Τρινιντάντ, αντιμετωπίζοντας κανίβαλους, αιχμαλώτους και στασιαστές πριν διασωθεί.

Μπορείς να παρακολουθήσεις τον Ροβινσώνα Κρούσο