Εργαστήρια Δεξιοτήτων: Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ: Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη
Συμπερίληψη, Αλληλοσεβασμός Διαφορετικότητα
Τα ανθρώπινα δικαιώματα! Τι είναι;
Τα δικαιώματα του παιδιού
Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1989, για να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται τα παιδιά, μετατρέποντάς τους από παθητικούς αποδέκτες φιλανθρωπίας σε ανθρώπινα όντα με ένα ξεχωριστό σύνολο δικαιωμάτων. Η Σύμβαση αναγνωρίζει ότι η παιδική ηλικία είναι μια ευάλωτη στιγμή και ότι τα παιδιά χρειάζονται ειδική φροντίδα και προστασία.
Είναι το πρώτο παγκόσμιο σύνολο νομικά δεσμευτικών δικαιωμάτων που ισχύουν για όλα τα παιδιά. Έχει επικυρωθεί από κάθε χώρα της γης, με εξαίρεση τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθιστώντας την ως την πιο ευρέως επικυρωμένη συμφωνία για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην παγκόσμια ιστορία.
Μέσω των 54 άρθρων της, η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού θέτει τα πρότυπα για την ευημερία των παιδιών σε κάθε στάδιο της ανάπτυξής τους. Ισχύει για όλα τα παιδιά κάτω των 18 ετών (ο ορισμός του παιδιού), ανεξαρτήτως φύλου, προέλευσης, θρησκείας, αναπηρίας.
Η Σύμβαση καθοδηγείται από τέσσερις θεμελιώδεις αρχές που ισχύουν για κάθε παιδί:
Όχι στις Διακρίσεις (άρθρο 2).
Το καλύτερο συμφέρον του παιδιού (άρθρο 3).
Επιβίωση, ανάπτυξη και προστασία (άρθρο 6).
Ελευθερία γνώμης και συμμετοχή (άρθρο 12).
Η σύμβαση για τα δικαιώματα των παιδιών με απλά λόγια ΕΔΩ ΚΛΙΚ
Η συμπερίληψη προσφέρει το δικαίωμα σε κάθε παιδί με αδυναμίες που χρήζει ειδικής αγωγής να βρίσκεται στο κανονικό σχολείο. Εν κατακλείδι , η συμπερίληψη εξαλείφει τις ανισότητες και καταπολεμά τον ρατσισμό και τις προκαταλήψεις.
Η ηρωική έξοδος του Μεσολογγίου και "Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι"
Θεόδωρος Βρυζάκης 1814 - 1878
Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι είναι από τα κορυφαία έργα του Σολωμού και της νεοελληνικής ποίησης γενικότερα. Μπορούμε επίσης να πούμε ότι είναι το έργο ζωής του Σολωμού, αφού, όπως φαίνεται, τον απασχόλησε σε όλη τη διάρκεια της ώριμης ποιητικής του περιόδου.
Θέμα του είναι ο ηρωικός αγώνας των Μεσολογγιτών κατά τη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου (1825-1826) ως την απεγνωσμένη έξοδο, την παραμονή των Βαΐων. Ο ποιητής ξεκινώντας από το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός ανάγεται στον αγώνα του ανθρώπου για την ηθική, την εσωτερική του ελευθερία. Το έργο ποτέ δεν ολοκληρώθηκε και έφτασε σ' εμάς σε χειρόγραφα «αποσπάσματα» συγκροτημένα σε τρία Σχεδιάσματα που το καθένα τους αντιπροσωπεύει όχι μονάχα διαφορετικό στάδιο επεξεργασίας αλλά και διαφορετική ποιητική αντίληψη.
1 Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει· Λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί, κι η μάνα το ζηλεύει. Τα μάτια η πείνα εμαύρισε· στα μάτια η μάνα μνέει· Στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα και κλαίει: «Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ' έχω γω στο χέρι; Οπού συ μου 'γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει».
Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου είναι πίνακας του Γάλλου ζωγράφου Ευγένιου Ντελακρουά εμπνευσμένο από την μάχη των Ελλήνων στην πολιορκία του Μεσολογγίου.
Στις 21 Μαρτίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης. Με αφορμή την ημέρα αυτή, η οποία καθιερώθηκε από την Unesco το 1999- ύστερα από εισήγηση του τότε Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων Β. Βασιλικού, ας δούμε την "Ποδηλάτισσα" του Ο. Ελύτη.
Μουσική: Μιχάλης Τρανουδάκης,
Ποίηση: Οδυσσέας Ελύτης,
Ερμηνεία: Αφροδίτη Μάνου (από το Cd «Η ποδηλάτισσα», 1979)
Το δρόμο πλάι στη θάλασσα περπάτησα
που ‘κανε κάθε μέρα η ποδηλάτισσα.
∗
Βρήκα τα φρούτα που ‘χε στο πανέρι της,
το δαχτυλίδι που ‘πεσε απ’ το χέρι της.
∗
Βρήκα το κουδουνάκι και το σάλι της,
τις ρόδες, το τιμόνι, το πεντάλι της.
∗
Βρήκα τη ζώνη της, βρήκα σε μιαν άκρη,
μια πέτρα διάφανηπου ‘μοιαζε με δάκρυ.
∗
Τα μάζεψα ένα ένα και τα κράτησα
κι έλεγα πού ‘ναι πού ‘ναι η ποδηλάτισσα.
∗
Την είδα να περνά πάνω απ’ τα κύματα,
την άλλη μέρα πάνω από τα μνήματα.
∗
Την τρίτη νύχτωσ’ έχασα τ’ αχνάρια της,
στους ουρανούς άναψαν τα φανάρια της.
∗
·Η «Ποδηλάτισσα» είναι ποίημα είναι αφηγηματικό (λέει μια ιστορία) ή λυρικό (εκφράζει σκέψεις και συναισθήματα);
·Προσπάθησε να το τραγουδήσεις. Μέτρησε με τα δάχτυλα τις συλλαβές κάθε στίχου. Τι παρατηρείς; Θυμάσαι τι έχουμε πει;
·Είναι λυπημένο ή χαρούμενο;
·Πώς φαντάζεσαι τη ποδηλάτισσα;
·Σου άρεσε το ποίημα; Γιατί; Πώς φαντάζεσαι την ποδηλάτισσα; Μπορείς να τη ζωγραφίσεις;
Ας δούμε μια άλλη κατηγορία ποιημάτων τα Λίμερικ:
Λίμερικ
5στιχα σατιρικά ποιήματα
Δομή ενός Λίμερικ
Δομή ενός λίμερικ:
1ος στίχος: παρουσίαση του πρωταγωνιστή
2ος στίχος: βασική ιδιότητα ή παραξενιά του πρωταγωνιστή
3ος + 4ος στίχος: ενέργειες του πρωταγωνιστή και αντιδράσεις του περιβάλλοντος
5ος στίχος: παραλλαγή του 1ου στίχου – κλείσιμο της ιστορίας με ένα επίθετο κατάλληλο νοηματικά αλλά ταυτόχρονα ευρηματικό, εντυπωσιακό και πρωτότυπο.
(Πάντως μεταξύ μας, όλοι ποιητές θεωρούσαν ότι δεν είναι ποιητές!)
ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ
ΕΓΩ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΠΟΙΗΤΗΣ
Πρωινό Άστρο του Γιάννη Ρίτσου
Το Πρωινό Άστρο γράφτηκε το 1955 από τον Γιάννη Ρίτσο για τη νεογέννητη κόρη του Έρη. Ο ποιητής - πατέρας τραγουδά στο βρέφος την αγάπη του, περιγράφοντας την πληρότητα που έφερε στην ζωή του η γέννησή της. Το ποίημα δομημένο σε 19 αυτοτελείς ενότητες προβάλλει το όραμα ενός κόσμου ειρηνικού και δίκαιου. Το απόσπασμα που ακολουθεί αποτελεί την πρώτη ενότητα.
Κοριτσάκι μου, θέλω να σου φέρω τα φαναράκια των κρίνων να σου φέγγουν τον ύπνο σου.
Θέλω να σου φέρω ένα περιβολάκι ζωγραφισμένο με λουλουδόσκονη πάνω στο φτερό μιας πεταλούδας για να σεργιανάει το γαλανό όνειρό σου.
Θέλω να σου φέρω ένα σταυρουλάκι αυγινό φως δυο αχτίνες σταυρωτές απ' τους στίχους μου να σου ξορκίζουν το κακό να σου φωτάνε μη μου σκοντάψεις, κοριτσάκι, έτσι γυμνόποδο και τρυφερό στ' αγκάθι κ' ενός ίσκιου.
Κοιμήσου. Να μεγαλώσεις γρήγορα. Έχεις να κάνεις πολύ δρόμο, κοριτσάκι, κ' έχεις δυο πεδιλάκια μόνο από ουρανό. Κοιμήσου.
Το πρόσωπο της μητερούλας φέγγει πάνω απ' τους ρόδινους λοφίσκους του ύπνου σου εαρινό φεγγάρι ανάμεσα απ' τα στάχυα της έγνοιας της και τα τριαντάφυλλα των τραγουδιών μου.
Κοιμήσου, κοριτσάκι. Είναι μακρύς ο δρόμος. Πρέπει να μεγαλώσεις. Είναι μακρύς μακρύς μακρύς ο δρόμος
Το παραπάνω απόσπασμα μελοποιημένο
Άλλα αποσπάσματα που έχουν μελοποιηθεί
Σ ένα μαξιλάρι-φεγγαράκι
το παιδί μου αποκοιμήθηκε.
Όλη η πλάση στις μύτες των ποδιών
κοιτάζει απ το παράθυρό μας
κοιτάζει το παιδί μου που κοιμήθηκε.
Όλα τα αστέρια
μια μυγδαλιά ανθισμένη αστέρια
μπρος στο παράθυρό μας
κοιτάζει το παιδί μου που κοιμήθηκε.
Ο θεός των σπουργιτιών και των παιδιών
πίσω από μια κουρτίνα λουλουδένια
κοιτάζει το παιδί μου που κοιμήθηκε.
Σιγά, μανούλα,
σιγά.
θα το ξυπνήσεις.
Τι θόρυβο που κάνει
η πορτούλα της καρδιάς σου
καθώς ανοιγοκλείνει
στον κήπο της χαράς.
Ήθελα κάτι να σου πω,
κάτι να τραγουδήσω.
Ξέχασα και σένα ξέχασα και μένα.
Με πήρε το τραγούδι στο καράβι του.
Μες τα νερά του τραγουδιού
μ’ έπνιξε το τραγούδι,
έμεινε μόνο το τραγούδι.
Θεέ μου,
τι κουτό πατέρα πού `χεις κοριτσάκι!
Πάνω στην καρδιά μου,
κάτω απ το σακάκι μου,
έχω φυλαγμένες
τις φωτογραφίες σου
κάνω τον αδιάφορο,
δεν μιλάω για σένα,
κάνω πως κοιτάω πέρα, τα βουνά,
κάνω πως χαζεύω τις βιτρίνες,
χαιρετάω τους φίλους μου ,
κουβεντιάζω,
γέρνω τη ματιά σ’ ένα βιβλίο,
κάνω πως κοιτάω τα παπούτσια μου,
μη με δούνε ,
μη με καταλάβουν
πως κοιτάζω μόνο εσένα,
πως δεν βλέπω κοριτσάκι παρά μόνο εσένα,
όμως κοίτα κοριτσάκι,
οι φωτογραφίες σου έχουν τυπωθεί στα ρούχα μου,
στάμπες στάμπες φως,
πάνω στο σακάκι μου,
πάνω στα μαλλιά μου και στα χέρια μου
μες τα μάτια μου
οι φωτογραφίες σου,
το παιδί μου,
το παιδί μου που γελάει,
το παιδί μου
στάμπες φως στην πόρτα μου
στάμπες φως στον αέρα
και το συννεφάκι πέρα,
στο βουνό,
στον ήλιο.
Όλοι με κατάλαβαν ,
κρύψε με στα χέρια σου.
Θεέ μου, τι κουτό πατέρα πού `χεις!
Μελοποιημένο απόσπασμα από τον Χ. Λεοντή
Όλο το έργο μελοποιημένο από τον Σάκη Τσιλίκη με απαγγελίες
Σχηματοποίημα ..... το Πρωινό Άστρο
Νανούρισμα:
ενοργάνωση: Νίκος Κυπουργός μουσική: Γιώργος Κουρουπός, στίχοι: Ανδρέας Αγγελάκης
δίσκος: νανουρίσματα [διασκευές από Κυπουργό και στο τραγούδι η Γιαννάτου] (1985)
Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,να εύχεσαι να ’ναι μακρύς ο δρόμος,γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,5τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτήσυγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,10τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.
Να εύχεσαι να ’ναι μακρύς ο δρόμος.Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι15που με τί ευχαρίστησι, με τί χαράθα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοϊδωμένους·να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κι έβενους,20και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά·σε πόλεις Αιγυπτιακές πολλές να πας,να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.
Πάντα στον νου σου να ’χεις την Ιθάκη.25Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.Αλλά μη βιάζεις το ταξίδι διόλου.Καλύτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,30μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.
Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξίδι.Χωρίς αυτήν δεν θα ’βγαινες στον δρόμο.Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.35Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τί σημαίνουν.
Το παρακάτω ποίημα γράφτηκε από τη Ντίνα Χατζηνικολάου για την Παγκόσμια
Ημέρα Παιδικού Βιβλίου και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Διαδρομές», τον Απρίλη
του 2011. Πρόκειται για ένα ποίημα με χαρούμενη και παιχνιδιάρικη διάθεση που
υμνεί τη δημιουργική φαντασία και τον μεγάλο παραμυθά Χ. Κ. Άντερσεν.
ΔΥΟ Τ’ ΑΠΡΙΛΗ
Γύριζε, γύριζε, τρελή μουανέμη!
Ένα χαμόγελοστα χείλη τρέμει.
Τον βλέπω να ’ρχεται από ’να αστέρι.
Βιβλίο ολάνοιχτο κρατάει στο χέρι.
Να τ’ ασχημόπαπο! Μάγοι, νεράιδες, οι μπαλωματήδες του, οι πραματευτάδες...
