Κεφάλαιο 14

Ο Κλεισθένης θεμελιώνει τη Δημοκρατία

Δημιουργήθηκαν 10 "τεχνητές" φυλές που πήραν τα ονόματά τους από επώνυμους ήρωες της Αττικής, όπως ο Ερεχθέας, ο Αιγέας, ο Αίας κ.ά. Ο βωμός με τους αδριάντες των ηρώων αυτών βρισκόταν στην Αγορά. Τα μέλη της κάθε φυλής προέρχονταν από όλες τις κοινωνικές τάξεις και όλοι είχαν ίσα δικαιώματα.

Κάθε φυλή εξέλεγε έναν Στρατηγό και 50 βουλευτές. 

Οι βουλευτές όλων των φυλών αποτελούσαν τη Βουλή των πεντακοσίων.

Τα μέτρα του Κλεισθένη που οδήγησαν στη θεμελίωση της Δημοκρατίας ήταν:

- 10 φυλές

- Εκκλησία του Δήμου (κυρίαρχο όργανο)

-Βουλή των 500

- Οστρακισμός

Παρουσίαση από τον Α. Μελιόπουλο ΚΛΙΚ

 Χριστούγεννα

Κάλαντα Χριστουγέννων

Άγια Νύχτα

Ο μικρός τυμπανιστής

Το επιτραπέζιο παιχνίδι των Χριστουγέννων ΚΛΙΚ  

(ΠΗΓΗ: https://view.genial.ly)

Πολλά παιχνίδια ΕΔΩ ΚΛΙΚ

ΠΗΓΗ: https://santatracker.google.com

Φτιάξτε χριστουγεννιάτικα μοτίβα ΕΔΩ ΚΛΙΚ

ΠΗΓΗ: https://www.topmarks.co.uk

Παιχνίδια με τον Άγιο Βασίλη ΕΔΩ ΚΛΙΚ

ΠΗΓΗ: https://www.santagames.net/

Δωράκια με εκπλήξεις! ΕΔΩ ΚΛΙΚ  της Μαρίας Πρατσίνη

ΠΗΓΗ: https://www.thinglink.com

Άγια Νύχτα με εκπλήξεις ΕΔΩ ΚΛΙΚ  της Ευγενίας Νταφούλη 

ΠΗΓΗ: https://www.thinglink.com

Φτιάχνουμε νιφάδες ...

Ζωγραφίζουμε νιφάδες

Πάει ο παλιός ο χρόνος ... 

Ζωγραφίζω βήμα βήμα τον Άγιο Βασίλη

Ζωγραφίζουμε το ξωτικό ...

`

Μια μέρα του χειμώνα

Στο εργαστήρι του Αϊ Βασίλη

Το έλατο του Χ.Κ. Άντερσεν 

Κάλαντα Πρωτοχρονιάς

Τα Χριστούγεννα είναι αγάπη ...

BEST Christmas Advert 2022

"Άγιος Βασίλης σε όλο τον κόσμο"

από την  Μαίρη Τσαουσίδου   mtsaousid https://www.thinglink.com/

ΚΛΙΚ ΕΔΩ

Κάθε μέρα μια ευχή 

από την Κωνσταντίνα Σάιτ https://www.thinglink.com/

ΚΛΙΚ ΕΔΩ

Ποιος θα βοηθήσει τον Άγιο Βασίλη;

ΠΗΓΗ: https://view.genial.ly

ΚΛΙΚ ΕΔΩ

Ήθη, έθιμα και παραδόσεις των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς της Τάνιας Μάνεση

ΚΛΙΚ ΕΔΩ

Και δύο παιχνιδάκια ....

ΚΛΙΚ 1

ΚΛΙΚ 2

 Το μεγάλο μυστικό

Μπορείς να διαβάσεις τη συνέντευξη του συγγραφέα Μάρκου Κάβουρα ΕΔΩ ΚΛΙΚ και να τον γνωρίσεις καλύτερα (πηγή: https://chiosnews.com )

 Κεφάλαιο 13

Οι νόμοι του Σόλωνα - Ο Πεισίστρατος γίνεται τύραννος

Ποιος ήταν ο Σόλων:

Ο Σόλων (περ. 639-559 π.Χ.) ήταν σημαντικός Αθηναίος νομοθέτης, φιλόσοφος, ποιητής και ένας από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδος. Ανήκε σε πλούσια και αριστοκρατική οικογένεια, που απέδιδε την καταγωγή της στη γενιά του μυθικού βασιλιά της Αθήνας Κόδρου. Την εμπιστοσύνη του λαού την κέρδισε πρώτα με το ποιητικό του έργο.

Ο Σόλων εκλέχτηκε επώνυμος άρχων το 594/3 π.Χ., και συγχρόνως διαλλακτής (διαμεσολαβητής, συμφιλιωτής) με αποστολή να μεσολαβήσει στην αγροτική κρίση, που έφερε σε αντιπαράθεση τους ευπατρίδες μεγαλογαιοκτήμονες με τους μικρούς καλλιεργητές. 

Τι έκανε ο Σόλων:

• Ένας νόμος που έμεινε στην ιστορία

Με τη "σεισάχθεια" απάλλαξε τους αγρότες από τα χρέη τους και απελευθέρωσε όσους είχαν γίνει είχαν πουληθεί ως δούλοι μακριά από την Αθήνα.

Συγκεκριμένα:

• κατήργησε χρέη ιδιωτών προς ιδιώτες και προς το δημόσιο,
• απελευθέρωσε όσους Αθηναίους είχαν γίνει δούλοι λόγω χρεών στην Αθήνα και έφερε πίσω στην πόλη όσους εν τω μεταξύ είχαν μεταπωληθεί στο εξωτερικό.
• κατήργησε τον δανεισμό με εγγύηση το σώμα (προσωπική ελευθερία) του δανειολήπτη και των μελών της οικογένειάς του. 

• Οι 4 τάξεις ανάλογα με το εισόδημα

 Εισήγαγε επίσης το τιμοκρατικό σύστημα, χωρίζοντας τους πολίτες σε τέσσερις τάξεις ανάλογα με το εισόδημά τους. Δικαίωμα συμμετοχής στα αξιώματα είχαν μόνο τα μέλη των τριών πρώτων τάξεων. 

• Το λαϊκό δικαστήριο της Ηλιαίας

Στις αρχές του 6ου αιώνα π.X. μεταξύ των μεταρρυθμίσεων που εφάρμοσε ο Σόλωνας ήταν και η συγκρότηση της Ηλιαίας, του πρώτου λαϊκού δικαστηρίου. Μπορούσαν να παρακαθήσουν σε αυτό όλοι οι πολίτες άνω των τριάντα ετών, εφόσον δήλωναν την επιθυμία συμμετοχής τους με το να καταγραφούν στους σχετικούς πίνακες. Η επιλογή τους γινόταν με κλήρωση, για την οποία χρησιμοποιούσαν ειδικό μηχανισμό: το κληρωτήριο.

 

• Άλλα νομοθετήματα: 
• η απαγόρευση της εξαγωγής γεωργικών προϊόντων εκτός του λαδιού,
• θέσπιση κοινωνικής πρόνοιας για αναπήρους 
• μέτρα προστασίας της οικογένειας και του γάμου, 
• υποχρέωση των γονέων να διδάξουν στα παιδιά τους κάποια τέχνη 

Τη φήμη όμως του Σόλωνα, την ύμνησε άθελά του και ο πάμπλουτος Κροίσος, ο βασιλιάς της Λυδίας, που, όταν ο Σόλωνας τον επισκέφτηκε, περίμενε πως θα τον θεωρούσε τον πιο ευτυχισμένο άνθρωπο με τόσα πλούτη που είχε. Αλλά ο Σόλωνας του είπε τότε το περίφημο, 

Μηδένα προ του τέλους μακάριζε, 

δηλαδή ευτυχισμένος κρίνεται κάποιος από το τέλος του. 

Κι όταν ο Κροίσος, αργότερα, ήταν αιχμάλωτος του βασιλιά των Περσών Κύρου και καταδικασμένος να πεθάνει στην πυρά, φώναξε τρεις φορές το όνομα του Σόλωνα, καθώς θυμήθηκε τα λόγια του. Και πράγματι ο Κύρος του χάρισε τη ζωή, όταν έμαθε για τον Σόλωνα και τα σοφά λόγια του, που ζουν και μας καθοδηγούν πάντα, αν τα γνωρίσουμε και κατανοήσουμε την αξία και την αλήθεια τους.

ΚΛΙΚ   Παρουσίαση από τον Α. Μελιόπουλο

Οι αναφερόμενοι, από τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, Επτά σοφοί, ήταν ιστορικά πρόσωπα που έζησαν από τον 7ο αιώνα π.Χ. και νεότερα, που διέπρεψαν ως νομοθέτες, άρχοντες ή πολιτικοί. Οι επικρατέστεροι θεωρούμενοι επτά σοφοί της αρχαιότητας (κατά γενικότερη ομολογία συγγραφέων) ήταν οι:

• Θαλής ο Μιλήσιος
• Βίας ο Πριηνεύς
• Πιττακός ο Μυτιληναίος
• Σόλων ο Αθηναίος
• Χίλων ο Λακεδαιμόνιος
• Κλεόβουλος ο Ρόδιος
• Περίανδρος ο Κορίνθιος

Ποια  ήταν  τα  δύο  πιο  σημαντικά  προβλήματα  που  αντιμετώπιζε  ο  λαός  της  Αθήνας  εκείνη  την  εποχή;

2. Τι  ήταν  η  Σεισάχθεια;

3. Με  ποιο  κριτήριο  χώρισε  ο  Σόλων  τους  πολίτες  σε  τάξεις;  Ποιες  ήταν  αυτές  οι  τάξεις;  (μόνο  ονομαστικά).

4. Πώς  ο  Πεισίστρατος  έγινε  τύραννος;

 

5. Γιατί  ο  Πεισίστρατος,  αν  και  τύραννος,  έγινε  αγαπητός  στο  λαό;

6. Τι  έγινε  μετά  τον  θάνατο  του  Πεισίστρατου;

 

 

 

 

 Κεφάλαιο 12

Το παλιό  πολίτευμα της Αθήνας

ΚΛΙΚ  Παρουσίαση από τον Α. Μελιόπουλο

Οι παλιοί κάτοικοι της Αττικής δε ζούσαν όλοι σε ένα μέρος.

Μερικοί κατοικούσαν σε ορεινές περιοχές, ενώ οι περισσότεροι είχαν εγκατασταθεί στις μικρές εύφορες πεδιάδες και στα παράλια.

Εκείνος που τους παρακίνησε να συγκεντρωθούν και να κατοικήσουν όλοι μαζί ήταν ο ξακουστός βασιλιάς  Θησέας.

Ο Θησέας υπήρξε ένας από τους καλύτερους βασιλιάδες για την Αθήνα. Θεμελίωσε το μεγαλείο των Αθηνών ενώνοντας τους δήμους της Αττικής, και διαίρεσε  τους πολίτες σε τρεις τάξεις: στους ευγενείς, στους κτηματίες και στους δημιουργούς (χειρώνακτες και τεχνίτες).

Έτσι άρχισε σιγά σιγά γύρω από την Ακρόπολη να οργανώνεται η πόλη της Αθήνας.

Παναθήναια: η μεγαλύτερη γιορτή των Αθηναίων

Μικρά Παναθήναια: κάθε χρόνο

Μεγάλα Παναθήναια: κάθε 4 χρόνια

Κάποια στιγμή αργότερα οι Δωριείς θέλησαν να καταλάβουν την Αθήνα, επειδή αντιμετώπιζαν πρόβλημα ξηρασίας στις πόλεις τους. Φυσικά συμβουλεύτηκαν το μαντείο των Δελφών.

Το µαντείο απάντησε ότι θα πετύχαιναν το σκοπό τους, αν δε σκοτωνόταν ο βασιλιάς της Αθήνας. Τότε (11ος αι. π.Χ) βασιλιάς ήταν ο Κόδρος.

Ο Κόδρος έμαθε τον χρησμό από κάποιο κάτοικο των Δελφών, οπότε ντύθηκε σαν ζητιάνος, βγήκε από την πόλη και προσποιήθηκε ότι μαζεύει ξύλα. Μόλις συνάντησε δύο στρατιώτες από το εχθρικό στρατόπεδο, σκότωσε τον ένα. Ο άλλος στρατιώτης, βλέποντας την εχθρική αυτή ενέργεια έσπευσε να σκοτώσει τον Κόδρο, μη γνωρίζοντας ότι αυτός ήταν ο βασιλιάς. Οι Δωριείς κατάλαβαν τι έπαθαν όταν οι Αθηναίοι τους ζήτησαν τη σορό του βασιλιά τους για να τη θάψουν. Εξαιτίας του χρησμού φοβήθηκαν ότι στις πολεμικές επιχειρήσεις θα αποτύγχαναν, αποσύρθηκαν λοιπόν από την περιοχή των Αθηνών και κράτησαν μόνο τα Μέγαρα.

Μετά την ηρωική θυσία του, οι Αθηναίοι δεν επέτρεψαν σε κανέναν άλλο να φέρει τον τίτλο του βασιλιά. Έτσι, πήραν την εξουσία οι ευγενείς και το πολίτευμα έγινε αριστοκρατικό.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι Αθηναίοι έκαναν μια φριχτή διαπίστωση. Το έδαφος της Αθήνας δεν ήταν αρκετά γόνιμο, για να θρέψει όλους τους κατοίκους. Πολλές περιοχές ήταν άγονες. Ο λαός άρχισε να πεινάει και οι πολίτες άρχιζαν να δανείζονται χρήματα και τρόφιμα, τα οποία δεν μπορούσαν να επιστρέψουν. Όμως ποια θα ήταν η άλλη τους επιλογή; Να πέθαιναν της πείνας; Έτσι, πολλοί προσπάθησαν να λύσουν τις διαφορές τους στο δικαστήριο. Μάταια όμως. Οι δικαστές ήταν ευγενείς και οι πολίτες δεν μπορούσαν να βρουν το δίκιο τους.

Για να μην αρχίσουν  μεγάλες αναταραχές,  οι ευγενείς για να καθησυχάσουν το λαό, ανακοίνωσαν ότι θα ανέθεταν σε κάποιον να γράψει τους νόμους. Οι Αθηναίοι κάπως ηρέμησαν και σίγουρα κάποιοι πίστεψαν ότι επιτέλους θα αποδοθεί δικαιοσύνη, αφού οι νόμοι θα γράφονταν και θα ίσχυαν για όλους.

Όμως ο νομοθέτης που ανέλαβε να καταγράψει τους νόμους, ο Δράκοντας, έγραψε πολύ σκληρούς νόμους.  Οι νόμοι σκαλίστηκαν πάνω σε μαρμάρινες πλάκες, οι οποίες τοποθετήθηκαν στην αγορά.  Ασήμαντα αδικήματα, όπως η κλοπή ενός μήλου ή ακόμα και η τεμπελιά τιμωρούνταν με θάνατο. «Αυτοί οι νόμοι είναι γραμμένοι με αίμα, όχι με μελάνι».

Τριάντα χρόνια υπέφεραν οι Αθηναίοι ανήμποροι κάτω από τη σκληρή νομοθεσία του Δράκοντα. Τριάντα χρόνια υπάκουαν σε αυτό το σύστημα, που τους είχαν επιβάλλει οι ευγενείς. Μέχρι που βρήκαν το σωτήρα τους στο πρόσωπο του νομοθέτη Σόλωνα και η ελπίδα φώτισε ξανά τα πρόσωπά τους…

1. Πώς  ζούσαν  στην  αρχή  οι  κάτοικοι  της  Αττικής  και  ποιος  τους  παρακίνησε  να  συγκεντρωθούν  όλοι  σε  μία  πόλη; 

2. Ποια  μεγάλη  γιορτή  διοργάνωναν  οι  Αθηναίοι  για  να  γιορτάζουν  την  ίδρυση  της  πόλης  τους;

3. Ποιοι  απειλούσαν  την  πόλη  της  Αθήνας  και  τι  έλεγε  το  Μαντείο  των  Δελφών;

4. Ποιος  ήταν  ο  βασιλιάς  της  Αθήνας  και  πώς  αντέδρασε; 

5. Ποιος  έγραψε  τους  νόμους  και  γιατί   χαρακτηρίστηκαν "γραμμένοι  με  αίμα";  (να  διαβάσεις  και  το  σχετικό  παράθεμα).

ΠΗΓΕΣ:

 https://el.wikipedia.org

https://blogs.sch.gr/meliopoulo

http://users.sch.gr/raul2

https://www.pemptousia.gr

 Ενότητα 6

Ιστορίες παιδιών

Κορίτσι

ΠΗΓΗ: http://users.sch.gr/raul2

Απονομή Νόμπελ στον  Ελύτη

Κάνω ΚΛΙΚ για τα πεντόβολα

ΠΗΓΗ: http://users.sch.gr/raul2

ΠΗΓΗ: http://users.sch.gr/raul2

 Ανθολόγιο

"Η αιμοδοσία" της Λότης Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου απόσπασμα από το βιβλίο της "Σπίτι για πέντε"

Ανθολόγιο ΚΛΙΚ

Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών ΚΛΙΚ

Αίμα:

• Τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν οξυγόνο και διοξείδιο του άνθρακα μεταξύ των ιστών του σώματος και των πνευμόνων.
• Τα λευκά αιμοσφαίρια αποτελούν τους “στρατιώτες” του οργανισμού. Υπεύθυνοι για την άμυνα επιτίθενται και σκοτώνουν μικρόβια, ιούς και άλλους εισβολείς.
• Το πλάσμα, είναι το υγρό συστατικό του αίματος. Αντιπροσωπεύει σχεδόν το μισό μίας μονάδας ολικού αίματος. Το πλάσμα περιέχει θρεπτικά συστατικά και πρωτεΐνες και χρησιμοποιείται κυρίως για τις δυνατότητες συμμετοχής στην πήξη του αίματος, στην αντικατάσταση όγκου (σε περίπτωση μεγάλης απώλειας) και για την παραγωγή λευκωματίνης.
• Τα αιμοπετάλια χρησιμεύουν για την πήξη του αίματος.

Κάθε άνθρωπος ανήκει σε μία από τις οκτώ ομάδες αίματος. Αυτές οι ομάδες, αποτελούν υποκατηγορίες  των τεσσάρων κύριων ομάδων του συστήματος ΑΒΟ – A, B, AB ή O. Το σύστημα ρέζους (Rh) διαχωρίζει περαιτέρω αυτές τις τέσσερεις ομάδες σε  Rh θετικό(+)  ή  Rh αρνητικό(-), δημιουργώντας οκτώ βασικούς τύπους ή ομάδες αίματος: O-, O+, B-, B+, A-, A+, AB- ή AB+.

Η πιο συχνή ομάδα αίματος είναι η O+ και η σπανιότερη η AB-.

Αφίσες αιμοδοσίας

η οικογένεια της λέξης αίμα

αιματηρός,-ή, -ό,  αιματολογικός, -ή, -ό

γλυκοαίματος, θερμόαιμος, καθαρόαιμος, γαλαζοαίματος, 

αιματοκύλισμα, αιματοχυσία, αιμοκάθαρση, αφαίμαξη, αιμορραγία, αναιμία, ψυχραιμία,

αιμάτωμα, αιμοπετάλια, αναιμία, αιμοδότης, αιμοδοσία, αιματοκρίτης, αιμοπετάλια,

 υπογλυκαιμία, αιματολογία

εκφράσεις με τη λέξη αίμα

• φτύνω αίμα
• το αίμα νερό δε γίνεται
• παίρνω το αίμα μου πίσω
• νέο αίμα
• μου κόπηκε το αίμα
• βράζει το αίμα
• μου ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι
• ανάβουν τα αίματα
• είσαι αίμα μου
• το αίμα του Χριστού
• συγγενείς εξ αίματος
• ανάλυση αίματος
• ομάδες αίματος

ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 2022

ΚΛΙΚ Παρουσίαση

ΚΛΙΚ ΜΟΥΣΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

από http://users.sch.gr/gregzer/8/Politexneio/%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CF%85%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%B5%CE%AF%CE%BF%201973/index.html

 Κεφάλαιο 10 

Σπάρτη: η κοινωνία και το πολίτευμα

Θυμάστε τους Δωριείς;

Όπως είδαμε στα προηγούμενα μαθήματα, οι άλλες πόλεις κράτη αντιμετώπιζαν πρόβλημα με τη γη και γι'  αυτό οδηγήθηκαν στον αποικισμό.

Οι Σπαρτιάτες έλυσαν το πρόβλημα διαφορετικά:

Αντί να ιδρύσουν αποικίες, κατέλαβαν τη γειτονική Μεσσηνία, υποδούλωσαν τους Μεσσήνιους, που έγιναν είλωτες, και έτσι βρήκαν καλλιεργήσιμη γη.

Δημιουργήθηκαν τρεις κοινωνικές τάξεις:

Το κράτος της Σπάρτης μεγάλωσε

Ο φόβος της επανάστασης των ειλώτων, οδήγησε τους Σπαρτιάτες σε αυστηρή στρατιωτική οργάνωση.

Όλοι οι πολίτες έγιναν  στρατιώτες που εκπαιδεύονταν συνεχώς. Η ζωή έγινε απλή και απαγορεύτηκαν οι πολυτέλειες. Απαγορευόταν στους πολίτες να πηγαίνουν σε άλλες πόλεις - κράτη, αλλά και σε ξένους να μένουν μόνιμα στη Σπάρτη.

Οι αλλαγές αυτές σχετίζονται με το όνομα του Λυκούργου. Ο Λυκούργος ένωσε τα χωριά, στα οποία κατοικούσαν οι Σπαρτιάτες και έφτιαξε την πόλη - κράτος της Σπάρτης. Οργάνωσε το πολίτευμά της και τους νόμους της.

Εξουσία ασκούσε και η Γερουσία που αποτελούνταν από 30 άντρες.

ΠΗΓΗ φωτογραφιών:http://users.sch.gr

Μήπως καταλάβατε ποιο ήταν το πολίτευμα της Σπάρτης;

Παρουσίαση  ΚΛΙΚ από τον Α. Μελιόπουλο

Ερωτήσεις:

1. Ποιες κοινωνικές τάξεις συναντάμε στην αρχαία Σπάρτη;

2. Γιατί οι Σπαρτιάτες οργάνωσαν στρατιωτικά την πόλη τους;

3. Ποιοι ασκούσαν την εξουσία στη Σπάρτη;

4. Τι ξέρετε για την Απέλλα;