Κεφάλαιο 12

Το παλιό  πολίτευμα της Αθήνας

ΚΛΙΚ  Παρουσίαση από τον Α. Μελιόπουλο

Οι παλιοί κάτοικοι της Αττικής δε ζούσαν όλοι σε ένα μέρος.

Μερικοί κατοικούσαν σε ορεινές περιοχές, ενώ οι περισσότεροι είχαν εγκατασταθεί στις μικρές εύφορες πεδιάδες και στα παράλια.

Εκείνος που τους παρακίνησε να συγκεντρωθούν και να κατοικήσουν όλοι μαζί ήταν ο ξακουστός βασιλιάς  Θησέας.

Ο Θησέας υπήρξε ένας από τους καλύτερους βασιλιάδες για την Αθήνα. Θεμελίωσε το μεγαλείο των Αθηνών ενώνοντας τους δήμους της Αττικής, και διαίρεσε  τους πολίτες σε τρεις τάξεις: στους ευγενείς, στους κτηματίες και στους δημιουργούς (χειρώνακτες και τεχνίτες).

Έτσι άρχισε σιγά σιγά γύρω από την Ακρόπολη να οργανώνεται η πόλη της Αθήνας.

Παναθήναια: η μεγαλύτερη γιορτή των Αθηναίων

Μικρά Παναθήναια: κάθε χρόνο

Μεγάλα Παναθήναια: κάθε 4 χρόνια

Κάποια στιγμή αργότερα οι Δωριείς θέλησαν να καταλάβουν την Αθήνα, επειδή αντιμετώπιζαν πρόβλημα ξηρασίας στις πόλεις τους. Φυσικά συμβουλεύτηκαν το μαντείο των Δελφών.

Το µαντείο απάντησε ότι θα πετύχαιναν το σκοπό τους, αν δε σκοτωνόταν ο βασιλιάς της Αθήνας. Τότε (11ος αι. π.Χ) βασιλιάς ήταν ο Κόδρος.

Ο Κόδρος έμαθε τον χρησμό από κάποιο κάτοικο των Δελφών, οπότε ντύθηκε σαν ζητιάνος, βγήκε από την πόλη και προσποιήθηκε ότι μαζεύει ξύλα. Μόλις συνάντησε δύο στρατιώτες από το εχθρικό στρατόπεδο, σκότωσε τον ένα. Ο άλλος στρατιώτης, βλέποντας την εχθρική αυτή ενέργεια έσπευσε να σκοτώσει τον Κόδρο, μη γνωρίζοντας ότι αυτός ήταν ο βασιλιάς. Οι Δωριείς κατάλαβαν τι έπαθαν όταν οι Αθηναίοι τους ζήτησαν τη σορό του βασιλιά τους για να τη θάψουν. Εξαιτίας του χρησμού φοβήθηκαν ότι στις πολεμικές επιχειρήσεις θα αποτύγχαναν, αποσύρθηκαν λοιπόν από την περιοχή των Αθηνών και κράτησαν μόνο τα Μέγαρα.

Μετά την ηρωική θυσία του, οι Αθηναίοι δεν επέτρεψαν σε κανέναν άλλο να φέρει τον τίτλο του βασιλιά. Έτσι, πήραν την εξουσία οι ευγενείς και το πολίτευμα έγινε αριστοκρατικό.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι Αθηναίοι έκαναν μια φριχτή διαπίστωση. Το έδαφος της Αθήνας δεν ήταν αρκετά γόνιμο, για να θρέψει όλους τους κατοίκους. Πολλές περιοχές ήταν άγονες. Ο λαός άρχισε να πεινάει και οι πολίτες άρχιζαν να δανείζονται χρήματα και τρόφιμα, τα οποία δεν μπορούσαν να επιστρέψουν. Όμως ποια θα ήταν η άλλη τους επιλογή; Να πέθαιναν της πείνας; Έτσι, πολλοί προσπάθησαν να λύσουν τις διαφορές τους στο δικαστήριο. Μάταια όμως. Οι δικαστές ήταν ευγενείς και οι πολίτες δεν μπορούσαν να βρουν το δίκιο τους.

Για να μην αρχίσουν  μεγάλες αναταραχές,  οι ευγενείς για να καθησυχάσουν το λαό, ανακοίνωσαν ότι θα ανέθεταν σε κάποιον να γράψει τους νόμους. Οι Αθηναίοι κάπως ηρέμησαν και σίγουρα κάποιοι πίστεψαν ότι επιτέλους θα αποδοθεί δικαιοσύνη, αφού οι νόμοι θα γράφονταν και θα ίσχυαν για όλους.

Όμως ο νομοθέτης που ανέλαβε να καταγράψει τους νόμους, ο Δράκοντας, έγραψε πολύ σκληρούς νόμους.  Οι νόμοι σκαλίστηκαν πάνω σε μαρμάρινες πλάκες, οι οποίες τοποθετήθηκαν στην αγορά.  Ασήμαντα αδικήματα, όπως η κλοπή ενός μήλου ή ακόμα και η τεμπελιά τιμωρούνταν με θάνατο. «Αυτοί οι νόμοι είναι γραμμένοι με αίμα, όχι με μελάνι».

Τριάντα χρόνια υπέφεραν οι Αθηναίοι ανήμποροι κάτω από τη σκληρή νομοθεσία του Δράκοντα. Τριάντα χρόνια υπάκουαν σε αυτό το σύστημα, που τους είχαν επιβάλλει οι ευγενείς. Μέχρι που βρήκαν το σωτήρα τους στο πρόσωπο του νομοθέτη Σόλωνα και η ελπίδα φώτισε ξανά τα πρόσωπά τους…

1. Πώς  ζούσαν  στην  αρχή  οι  κάτοικοι  της  Αττικής  και  ποιος  τους  παρακίνησε  να  συγκεντρωθούν  όλοι  σε  μία  πόλη; 

2. Ποια  μεγάλη  γιορτή  διοργάνωναν  οι  Αθηναίοι  για  να  γιορτάζουν  την  ίδρυση  της  πόλης  τους;

3. Ποιοι  απειλούσαν  την  πόλη  της  Αθήνας  και  τι  έλεγε  το  Μαντείο  των  Δελφών;

4. Ποιος  ήταν  ο  βασιλιάς  της  Αθήνας  και  πώς  αντέδρασε; 

5. Ποιος  έγραψε  τους  νόμους  και  γιατί   χαρακτηρίστηκαν "γραμμένοι  με  αίμα";  (να  διαβάσεις  και  το  σχετικό  παράθεμα).

ΠΗΓΕΣ:

 https://el.wikipedia.org

https://blogs.sch.gr/meliopoulo

http://users.sch.gr/raul2

https://www.pemptousia.gr