Ο Πελοποννησιακός πόλεμος 431 - 404 π.Χ. (27 χρόνια)

Κεφάλαιο 25

Αιτίες και αφορμές του πολέμου

Παρουσίαση ΚΛΙΚ ΕΔΩ  από Α. Μελιόπουλο

Από το 4.37 και μετά το παρακάτω βίντεο:

Κεφάλαιο 26

Οι κυριότερες φάσεις του πολέμου

Α΄περίοδος  Αρχιδάμειος πόλεμος  431- 421  π.Χ. 

• Περικλής - Αρχίδαμος
• Εγκατάλειψη της Αθήνας από τους κατοίκους και εγκατάσταση σε πρόχειρους καταυλισμούς με κακές συνθήκες υγιεινής (λοιμός)

• Θάνατος του Περικλή (429 π.Χ. από τον λοιμό)
• Βρασίδας και Κλέωνας (σκοτώνονται οι 2 στρατηγοί στη μάχη της Αμφίπολης και ανοίγει ο δρόμος για την ειρήνη).
• Ειρήνη του Νικία για 50 χρόνια, όμως κράτησε μόνο 6.

Β΄Περίοδος Σικελική εκστρατεία  415- 413 π.Χ. 

Αλκιβιάδης

Τη Β΄περίοδο του πολέμου κυριαρχεί στην Αθήνα ο Αλκιβιάδης, αριστοκράτης και ανιψιός του Περικλή. Είχε πολλές ικανότητες , ήταν φιλόδοξος και τολμηρός ήταν όμως και τυχοδιώκτης. 

Η Σικελία με κυρίαρχη την πόλη των Συρακουσών  (με αποικίες των Ελλήνων) με τον καιρό έγινε πολύ δυνατή. Ο Αλικιβιάδης κατάφερε και έπεισε τους Αθηναίους να εκστρατεύσουν ενάντια στις Συρακούσες, όμως στη σύγκρουση αυτή ο αθηναϊκός στόλος  ηττήθηκε και καταστράφηκε. 

Στο μεταξύ όμως ο Αλκιβιάδης που είχε κατηγορηθεί από τους αντιπάλους του για ιεροσυλία, κατέφυγε στη Σπάρτη για να μην τον συλλάβουν.

Οι Αθηναίοι έχασαν τον στόλο τους στη Σικελία και μαζί την κυριαρχία τους στη θάλασσα. Τότε οι Σπαρτιάτες κατάλαβαν, ότι, για να νικήσουν στον πόλεμο, θα έπρεπε να αποκτήσουν οι ίδιοι ισχυρό στόλο. Για να το πετύχουν αυτό όμως ζήτησαν βοήθεια οικονομική από το Περσικό Βασίλειο.

Γ΄Περίοδος Δεκελεικός πόλεμος   413- 4ο5 π.Χ.

Οι Σπαρτιάτες με τη βοήθεια των Περσών δημιούργησαν στόλο και απέκτησαν μεγάλη ναυτική δύναμη.

Ο Αλκιβιάδης, αφού άλλαξε στρατόπεδο αποκάλυψε  στους Σπαρτιάτες την αδύναμη άμυνα των Αθηναίων. Τους συμβούλεψε να εγκατασταθούν στη Δεκέλεια, μια μικρή πόλη της Αττικής και από εκεί να λεηλατούν συνέχεια τη γύρω περιοχή.

Όταν ο σπαρτιατικός στόλος βγήκε στο Αιγαίο, άρχισαν οι ναυτικές συγκρούσεις στο Αιγαίο. Στόχος της Σπάρτης ήταν να εμποδίσει να έρχονται τρόφιμα από τον Εύξεινο Πόντο στην Αθήνα με αρχηγό τον Λύσανδρο. 

Σε ναυμαχία που έγινε στις Αργινούσες (406 π.Χ.) νίκησαν οι Αθηναίοι, όμως στη σύγκρουση που έγινε στους Αιγός ποταμούς το 405 π.Χ. οι Σπαρτιάτες πέτυχαν την τελική νίκη. Έτσι οι Αθηναίοι αναγκάστηκαν να παραδοθούν.

Το 404 π.Χ. ο Λύσανδρος μπήκε στην Αθήνα  και οι Αθηναίοι δέχτηκαν τους όρους των Σπαρτιατών για ειρήνη. Με τη βοήθεια των Σπαρτιατών οι ολιγαρχικοί πήραν την εξουσία, κατέλυσαν τη δημοκρατία και εγκατέστησαν ένα ολιγαρχικό πολίτευμα με Τριάντα Τυράννους.

  

Αποτελέσματα του πολέμου:

- χιλιάδες νεκροί

- χιλιάδες πουλήθηκαν ως δούλοι

- καταστροφή καλλιεργειών

- πώληση κτημάτων

- περιορισμός εμπορίου και βιοτεχνίας - μείωση οικονομικής δραστηριότητας

- έρημες πόλεις - μετανάστες 

- οι Πέρσες παρεμβαίνουν στα ελληνικά πράγματα

Κεφάλαιο 27  

Η Ηγεμονία της Σπάρτης

Οι Σπαρτιάτες τοποθέτησαν στην Αθήνα τριάντα τυράννους και στην Περσία μαζί με τις ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας βοήθησαν τον Κύρο να διώξει από το θρόνο τον αδελφό του, βασιλιά Αρταξέρξη.

 

Μετά το θάνατό του Κύρου όμως οι Έλληνες της Μ. Ασίας άρχισαν να φοβούνται και ζήτησαν βοήθεια από τους Σπαρτιάτες, οι οποίοι έστειλαν στρατό με αρχηγό το βασιλιά Αγησίλαο. O σπαρτιατικός στρατός νίκησε αρκετές φορές τον περσικό και οι Έλληνες της Μ. Ασίας ένιωσαν πιο ασφαλείς.

 Στην Ελλάδα όμως η Αθήνα, η Κόρινθος, η Θήβα και άλλες πόλεις, είχαν κάνει συμμαχία εναντίον της Σπάρτης και τη συμμαχία υποστήριξαν με κάθε μέσο οι Πέρσες. 

O Αγησίλαος τότε αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Μ. Ασία. Ένας νέος εμφύλιος πόλεμος άρχισε, ο Βοιωτικός ή Κορινθιακός πόλεμος. O στρατός της Σπάρτης νίκησε τους συμμάχους στην Κορώνεια της Βοιωτίας, ο στόλος της όμως ηττήθηκε στην Κνίδο της Μ. Ασίας.

 Οι Σπαρτιάτες αποφάσισαν τότε να στείλουν το ναύαρχό τους Ανταλκίδα στην Περσία, όπου έκλεισε ειρήνη με τους Πέρσες. Η ειρήνη που ονομάστηκε Ανταλκίδεια, 386 π.Χ., ήταν πολύ ταπεινωτική για τους Έλληνες. Στην Ελλάδα τα πράγματα ησύχασαν. Οι ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας και η Κύπρος πέρασαν στην περσική κυριαρχία.