Ιστορία κεφάλαιο 4

Η Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα

Το μάθημα στο βιβλίο

Παρουσίαση  από τον Γ. Σουδία

Πολιτική Κατάσταση

- Σύνταγμα του 1864: Βουλή με θητεία τεσσάρων χρόνων   - Γεώργιος ο Α΄: εξακολουθεί να παρεμβαίνει στη λειτουργία του δημοκρατικού       πολιτεύματος, επιβάλλοντας συχνά τη δική του άποψη. -  Ιούλιος  1874: ο Χαρίλαος Τρικούπης  πρότεινε την καθιέρωση της Αρχής  της Δεδηλωμένης, δηλαδή της αρχής εκείνης όπου ο Βασιλιάς διορίζει  πρωθυπουργούς μόνον όσους διέθεταν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία,  δηλαδή είχαν λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή. Τις πταίει;   ΠΗΓΗ:www.mixanitouxronou.gr

- Δυο ήταν οι κυριότεροι πολιτικοί σχηματισμοί που εναλλάσσονταν στην εξουσία: 

• το κόμμα του Χαρίλαου Τρικούπη, που υποστήριζε τον εξευρωπαϊσμό της χώρας και 
• το αντίπαλο κόμμα του Θεόδωρου Δηλιγιάννη, που στηριζόταν στα πιο φτωχά κοινωνικά στρώματα.

Οικονομικά προβλήματα

- Πτώχευση του ελληνικού κράτους το 1893:τα χρήματα που δανείστηκε η Ελλάδα από το εξωτερικό στη δεκαετία του 1880, εξαντλήθηκαν γρήγορα. Την οικονομική κρίση επιδείνωσε και η κατάρρευση του εμπορίου της σταφίδας σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς η σταφίδα αποτελούσε το βασικό γεωργικό προϊόν που εξήγε η χώρα. 

Το τέλος του Τρικούπη

• Το ανακτορικό παιχνίδι του Γεώργιου οδήγησε αμέσως τον Τρικούπη σε παραίτηση και τη χώρα, ύστερα από λίγο, στην πτώχευση. 
• Στις εκλογές του 1895 απέτυχε να εκλεγεί βουλευτής με αποτέλεσμα να αυτοεξοριστεί στις Κάννες της Γαλλίας. 
• Το 1896, λίγο πριν πεθάνει, τέθηκε χωρίς τη θέλησή του υποψήφιος στις αναπληρωματικές εκλογές στην επαρχία Βάλτου και εκλέχτηκε πανηγυρικά. 
• Απεβίωσε σε ηλικία 64 ετών στις Κάννες και ενταφιάστηκε στην Αθήνα.

Η κηδεία του Χαρίλαου Τρικούπη. Αθήνα, 11 Απριλίου 1896. Εθνικό Ιστορικό Αρχείο. Η νεκρική πομπή διέρχεται την οδό Πανεπιστημίου....ΠΗΓΗ: www.mixanitouxronou.gr

 Το φαινόμενο της ληστείας

-Συμμορίες ληστών, που ζούσαν συνήθως στην ύπαιθρο ανάμεσα σε νομάδες κτηνοτρόφους, δρούσαν ως τα προάστια της πρωτεύουσας ενώ δημιουργούσαν ταραχές και στα σύνορα της χώρας. Το 1870, μάλιστα, ληστές απήγαγαν και δολοφόνησαν Άγγλους περιηγητές στο χωριό Δήλεσι της Βοιωτίας, δυσφημίζοντας την Ελλάδα στο εξωτερικό

Το επαναστατικό κίνημα στην Κρήτη και ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος

• Επαναστατικό κίνημα της Κρήτης 1896: ενισχύθηκε με στρατό και στόλο από την ελεύθερη Ελλάδα.

 

• Η Τουρκία κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδας. Καλά οργανωμένες τουρκικές δυνάμεις εισέβαλαν το 1897 στη Θεσσαλία και στη συνέχεια στη Στερεά Ελλάδα, νικώντας τον ελληνικό στρατό.

•  Ο Ελληνοτουρκικός Πόλεμος του 1897 τερματίστηκε μετά από παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων. Η Ελλάδα υποχρεώθηκε να πληρώσει στην Τουρκία μεγάλη χρηματική αποζημίωση. Για τον λόγο αυτό, πήρε νέο δάνειο από τις Μεγάλες Δυνάμεις, με τον όρο αυτές να διαχειρίζονται ορισμένα από τα έσοδα του κράτους.

Το γλωσσικό ζήτημα

• Το πρόβλημα της διμορφίας της ελληνικής γλώσσας, απασχόλησε τους

 Έλληνες λόγιους πριν, κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά την Επανάσταση
 του 1821, όταν καταβάλλονταν προσπάθειες για τη θέσπιση της επίσημης γλώσσας του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.

•  Μια ομάδα λογίων, πίστευαν ότι η πολιτισμική αναγέννηση του

 απελευθερωμένου έθνους έπρεπε να βασιστεί στα αρχαία ελληνικά. Επειδή
 όμως αυτό ήταν αδύνατο, επινόησαν μια τεχνητή γλώσσα, την αρχαΐζουσα ή
 νεοαττικιστική, η οποία έμοιαζε αρκετά με την αττική διάλεκτο. Έτσι,  σχηματίστηκε μια νέα γλώσσα, η καθαρεύουσα. 

• Η καθαρεύουσα υιοθετήθηκε στα πρώτα επίσημα έγγραφα του ελληνικού

 κράτους. Η γλώσσα αυτή όμως δεν μιλιόταν από τον απλό λαό.  

• Ο Γιάννης Ψυχάρης ήταν ο πρώτος που οργάνωσε την ομιλούμενη γλώσσα

Η προσπάθειά του αυτή καυτηριάστηκε από τους λόγιους οπαδούς
 της καθαρεύουσας, οι οποίοι δεν δίσταζαν να επιτεθούν στους δημοτικιστές
 κατηγορώντας τους ως ραδιούργους υπονομευτές που ανοίγουν δρόμο στη
 σλαβική εξάπλωση σε βάρος του ελληνισμού.

Τα "Ευαγγελικά"

• Η εφημερίδα «Ακρόπολις» βρέθηκε στο στόχαστρο των αρχαϊστών με την απόφαση της διεύθυνσης να δημοσιεύσει τα Ιερά Ευαγγέλια στη δημοτική γλώσσα. σε απόδοση του Αλέξανδρου Πάλλη. 

• Ωστόσο, οι αντιδράσεις προήλθαν από τους φοιτητές της πρωτεύουσας, μετά

 από παρακίνηση πολλών αρχαϊστών καθηγητών.

• Οι συντηρητικές εφημερίδες κατέκριναν την «Ακρόπολη», συστρατεύθηκαν

 με τους φοιτητές και ανήγαγαν με πηχυαίους τίτλους το θέμα σε εθνικό.
 Καθημερινά φανάτιζαν τους αναγνώστες με την άποψη ότι η μετάφραση των Ευαγγελίων ήταν έργο των σλάβων εχθρών της πατρίδας. Ταυτόχρονα
 υπενθύμιζαν με νόημα τη ρωσική καταγωγή της βασίλισσας Όλγας.

•  Στις 8 Νοεμβρίου μια ογκώδης διαδήλωση κατά της μετάφρασης των

 Ευαγγελίων συντάραξε την Αθήνα. Ομάδες έξαλλων διαδηλωτών
 προσπάθησαν να εισβάλλουν στη Βουλή και στην Αρχιεπισκοπή. Η
 Χωροφυλακή έχασε την ψυχραιμία της και απάντησε με τα όπλα. Ο
 απολογισμός των συμπλοκών στα αιματηρά «Ευαγγελικά»  ήταν 8 νεκροί και
 72 τραυματίες. Όπως ήταν επόμενο, η κυβέρνηση Θεοτόκη παραιτήθηκε. 

 Την αρχική απεικόνιση εντόπισε ο  Θεόδωρος Μεταλληνός. Δείχνει τις  φοιτητικές αναταραχές κατά τα «Ευαγγελικά» στην Πλατεία Κλαυθμώνος. 8 Νοεμβρίου 1901....

ΠΗΓΗ: www.mixanitouxronou.gr