Mαθαίνω παίζοντας στο σχολείο μου

Ιστορία κεφάλαιο 5

Η Θράκη, η Μικρά Ασία και ο Πόντος, ακμαία ελληνικά κέντρα

Το μάθημα στο βιβλίο

Παρουσίαση από τον Γ. Σουδία

Πρωτόκολλο του Λονδίνου 1830: ανεξάρτητο ελληνικό κράτος

(περιορισμένα σύνορα με πολλούς ελληνικούς πληθυσμούς έξω από τα όριά του)

Οι περιοχές με εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες (Ορθόδοξους Χριστιανούς που μιλούσαν την ελληνική, την τουρκική και την αρμένικη γλώσσα) ήταν:

Θράκη
Μικρά Ασία
Πόντος

ΠΗΓΗ: daskalosa.eu/history_st

Στις περιοχές αυτές:

Οι Έλληνες (κυρίως στις μεγάλες πόλεις) έχουν υποστεί το 1821 αρκετές διώξεις από τους Τούρκους.
Στην Οθωμανική Αυτοκρατορία επιβάλλονται μεταρρυθμίσεις , από τις

Μεγάλες Δυνάμεις.

Πρωτοβουλίες αναπτύσσει και το Πατριαρχείο.
Σταδιακά και μετά το 1856 οι συνθήκες ζωής βελτιώνονται.

Το 1856 οι Οθωμανοί ανέλαβαν την υποχρέωση να εφαρμόσουν

ένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα (Χάτι Χουμαγιούν) προς βελτίωση της

θέσης των χριστιανών της Αυτοκρατορίας, εγγυητές του οποίου θα ήταν

όλες οι Μεγάλες Δυνάμεις.

Ο σουλτάνος Αμπούλ Ματζίτ διακηρύσσει το Χάτι Χουμαγιούν ενώπιον, μεταξύ άλλων, και των εκπροσώπων των θρησκευτικών κοινοτήτων, 1856. ΠΗΓΗ: daskalosa.eu/history_st

Οργάνωση των περιοχών αυτών:

Την ηγεσία έχει ο τοπικός μητροπολίτης (μόνο στον Πόντο ο μητροπολίτης είναι κάτω από την εξουσία των Τούρκων).

Διοικούν εκλεγμένοι δημογέροντες, έφοροι που φροντίζουν για την εκπαίδευση και επιτροπές των ναών.

Εγκαθίστανται στην περιοχή Έλληνες πρόξενοι και εμπορικοί αντιπρόσωποι, που υπερασπίζονται τα συμφέροντα των Ελλήνων.

Εκπαίδευση:

Γενικά κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα αναπτύχθηκε σημαντική εκπαιδευτική και πολιτιστική δραστηριότητα από τους Έλληνες της

Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Οι Έλληνες της περιοχής καλύπτουν μόνοι τους τις δαπάνες για τις πνευματικές τους δραστηριότητες, καθώς η βοήθεια από την Ελλάδα είναι περιορισμένη.
Βοηθούν οι φιλολογικοί σύλλογοι και διάφορα σωματεία.
Το 1836 ιδρύεται στην Κωνσταντινούπολη η «Κεντρική Εκκλησιαστική και Πνευματική Επιτροπή», η οποία:

 εποπτεύει την εκτύπωση βιβλίων για την εκπαίδευση,

 προωθεί την συστηματική καλλιέργεια της ελληνικής γλώσσας,

 Ιδρύει Αρρεναγωγεία (για τα αγόρια) και

 Παρθεναγωγεία (για τα κορίτσια).

Το Ομήρειο Παρθεναγωγείο της Σμύρνης υπήρξε ένα ιστορικό ελληνικό σχολείο, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, εποχή που στη Σμύρνη κυριαρχούσε το ελληνικό στοιχείο. ΠΗΓΗ: daskalosa.eu/history_st

Ήταν πλήρες με δυο τάξεις νηπιαγωγείου, πέντε ελληνικού σχολείου και τέσσερις γυμνασίου.

Οι απόφοιτες έπαιρναν πτυχίο δασκάλας και γίνονταν δεκτές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών χωρίς εξετάσεις. Στο «Ομήρειον» διδάσκονταν έξι γλώσσες (ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, ιταλικά και αρμένικα), θρησκευτικά, φιλοσοφικά, γραμματολογία (αρχαία και νέα), μαθηματικά, ιστορία, γεωγραφία, φυσική, χημεία, φυσική ιστορία, κοσμογραφία, μουσική, φωνητική, χορός, ιχνογραφία, εργόχειρα και γυμναστική.Το 1920 είχε 11 καθηγητές, 11 δασκάλες και 250 μαθήτριες.

Αρρεναγωγείο Αρτάκης. Σε αυτό φοιτούσαν περίπου 400 μαθητές και δίδασκαν 7 δάσκαλοι. ΠΗΓΗ: daskalosa.eu/history_st

Αρρεναγωγείο Σινασσού, οκτατάξιο, όπως και το Παρθεναγωγείο. Η Σινασός ήταν ένα από τα 3-4 ελληνόφωνα χωριά της Καππαδοκίας και οι Σινασίτες ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι. ΠΗΓΗ: daskalosa.eu/history_st

ΠΗΓΗ: daskalosa.eu/history_st

Θράκη:

Είναι χωρισμένη σε δύο επαρχίες: της Κωνσταντινούπολης και της Αδριανούπολης.
Περιλαμβάνει εδάφη έως την Κομοτηνή.

Οι ελληνικοί πληθυσμοί αραιώνονται από:

 αναγκαστικούς εξισλαμισμούς,

 μεταναστεύσεις εξαιτίας επιδημιών,

 στρατολογήσεις

 πολέμους και

 από εκβουλγαρισμό κατοίκων.

Ωστόσο, παρά τις δυσκολίες η οικονομική δραστηριότητα των Ελλήνων είναι τόσο ανεπτυγμένη, ώστε γίνονται και εξαγωγές (π.χ. σιταριού, καπνού από Ξάνθη κτλ).

Η επαρχία της Αδριανούπολης:ΠΗΓΗ: daskalosa.eu/history_st

Αδριανούπολη ΠΗΓΗ: daskalosa.eu/history_st

Η Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή στην Κωνσταντινούπολη

Μικρά Ασία - Πόντος

Αρχικά οι Έλληνες μεταναστεύουν προς τη Ρωσία και το εσωτερικό της Ανατολίας.

Έπειτα υπάρχει μεγάλη αύξηση του ελληνικού πληθυσμού.

 Σοβαρό ζήτημα οι κρυπτοχριστιανοί (Χριστιανοί που φαινομενικά είναι μουσουλμάνοι).

 Αναπτύσσεται το εμπόριο και η ναυτιλία.

Καλλιεργούνται τα γράμματα και ιδρύονται ξακουστά σχολεία (π.χ. Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, Φροντιστήριο Τραπεζούντας).

 Εκδίδονται εφημερίδες και βιβλία.

Και οι Έλληνες της Καππαδοκίας προοδεύουν παρά τη γεωγραφική

απομόνωση και τη βαριά φορολογία.

Αρκετά βιβλία τυπώνονται στα καραμανλίδικα (τουρκική γλώσσα με

ελληνικούς χαρακτήρες).

Η Σμύρνη, η Μητρόπολη του Μικρασιατικού Ελληνισμού εντυπωσίασε όσους τη γνώρισαν στο διάβα των αιώνων για την ομορφιά της και τις αρετές της.

Στις αρχές του 20ου αιώνα, η Σμύρνη μετά και τη διαμόρφωση της προκυμαίας και του λιμανιού της είχε γίνει ένα πολυπολιτισμικό κέντρο όπου συναντώνταν Έλληνες και Τούρκοι, Αρμένιοι και Εβραίοι, Λεβαντίνοι και Ευρωπαίοι, και ομιλούνταν αρκετές γλώσσες και διάλεκτοι, αλλά πρωτεύοντα ρόλο είχε η Ελληνική Γλώσσα. Μπορούμε να πούμε ότι η Σμύρνη ήταν ο πρόδρομος της συνάντησης λαών και πολιτισμών σημείο που εμφανίζεται στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες δεκάδες χρόνια αργότερα.