Φυσική 

'Εμβια - Άβια

Χαρακτηριστικά της ζωής

Τι σημαίνει έχω ζωή (έμβια);

Σχολικό βιβλίο ΚΛΙΚ

Η μικρότερη μονάδα ζωής είναι το κύτταρο. Τα κύτταρα είναι μικροσκοπικά «εργοστάσια» που λειτουργούν με απίστευτη ακρίβεια.

 Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα. Ανεξάρτητα από το σχήμα και τη μορφή τους, που ποικίλλουν πολύ, σε κάθε κύτταρο μπορούμε να διακρίνουμε τρία κύρια μέρη: την κυτταρική μεμβράνη, το κυτταρόπλασμα και τον πυρήνα.

κυτταρική μεμβράνη: η μεμβράνη που διαχωρίζει το κύτταρο από το περιβάλλον του. Από αυτήν περνούν χρήσιμα υλικά προς το κύτταρο ενώ τα άχρηστα αποβάλλονται από αυτήν προς το εξωτερικό του κυττάρου.

κυτταρόπλασμα: ο χώρος ανάμεσα στη μεμβράνη και τον πυρήνα. Εκεί υπάρχουν πολλά διαφορετικά μικροσκοπικά οργανίδια με διάφορες λειτουργίες. Το πιο σημαντικό από αυτά είναι το μιτοχόνδριο που είναι το "εργοστάσιο" παραγωγής ενέργειας του κυττάρου.

πυρήνας: είναι το κέντρο "ελέγχου" για όλες τις λειτουργίες

Μέσα στον πυρήνα καθενός από τα κύτταρά μας υπάρχει μία χημική 

ένωση που είναι καθοριστικής σημασίας για τη ζωή και έχει πολύ δύσκολο 

όνομα: το δεσοξυριβονουκλεϊνικό οξύ! 

Πιο απλά το DNA, που μπορούμε να το φανταστούμε σαν μια σπειροειδή 

ανεμόσκαλα. Το DNA είναι ίδιο σε όλα τα κύτταρα ενός ζωντανού οργανισμού. 

Εδώ «φυλάσσονται» οι γενετικές πληροφορίες, με τη μορφή ενός 

κώδικα πολύτιμου για την αναπαραγωγή και τη διαιώνιση του είδους.

 

Στα φυτικά μόνο κύτταρα παρατηρούμε επίσης το κυτταρικό τοίχωμα, τα χυμοτόπια και τους χλωροπλάστες. 

κυτταρικό τοίχωμα: βρίσκεται πάνω από την κυτταρική μεμβράνη, είναι συμπαγές  και κάνει το κύτταρο άκαμπτο. Τα φυτά δεν έχουν σκελετό και στηρίζονται χάρη στην ακαμψία που τους παρέχει το τοίχωμα.

χυμοτόπια: αποθηκευτικός χώρος για χρήσιμες ουσίες όπως π.χ. το άμυλο.

χλωροπλάστες: είναι πράσινοι εξαιτίας της χλωροφύλλης. Εκεί γίνεται η φωτοσύνθεση.

Ας δούμε τα κύτταρα καλύτερα στον παρακάτω σύνδεσμο

Κύτταρο ΚΛΙΚ

ΠΗΓΗ: anoixtosxoleio.weebly.com

Όταν ο οργανισμός αποτελείται από ένα μόνο κύτταρο, ονομάζεται μονοκύτταρος, ενώ όταν αποτελείται από πληθώρα κυττάρων, πολυκύτταρος. Όπως καταλαβαίνεις στους μονοκύτταρους οργανισμούς το ένα και μοναδικό κύτταρο είναι αρμόδιο για όλες τις λειτουργίες της ζωής: κίνηση, τροφή, αποβολή άχρηστων υλικών, αναπαραγωγή.

Μονοκύτταρος οργανισμός είναι π.χ. η αμοιβάδα. Ζει στα στάσιμα νερά και κινείται απλώνοντας το  κυτταρόπλασμά της προς όλες τις κατευθύνσεις, με αποτέλεσμα να μην έχει σταθερό σχήμα. 

Κινείται έτσι:

Μονοκύτταροι οργανισμοί είναι τα βακτήρια, οι μύκητες τα πρωτόζωα

Θέλεις να μάθεις περισσότερα για το DNA; Παρακολούθησε το παρακάτω βίντεο: