6η Ενότητα

Η Ζωή σε Άλλους Τόπους

Γιώργου Σεφέρη: Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά

Τα λίμερικ (limerick) είναι ποιήματα σύντομα, σατιρικά ή απλώς κωμικά, "δίχως νόημα".
Ξακουστά είναι εκείνα του Έντουαρντ Λιρ (Edward Lear), που το 1864 δημοσίευσε μια ποιητική συλλογή με λίμερικ, με τον τίτλο The book of nonsense.

Να ένα λίμερικ του Λιρ :

Υπήρχε ένας γέρος στο έλος

από τη φύση του ήταν ασήμαντος κι ανέμελος
καθισμένος σ' ένα πετραδάκι
τραγουδούσε δημοτικά σ' ένα βατραχάκι
αυτός ο διδακτικός γέρος στο έλος.

βλ. σε διαφάνειες εδώ

Στην Ελλάδα, πρώτος που αποπειράθηκε να γράψει λίμερικ είναι ο Γιώργος Σεφέρης. Μάλιστα, πήγε να αποδώσει τον όρο στα ελληνικά με τη λέξη "ληρολόγημα", συνδυάζοντας το όνομα του Λιρ με τη λέξη "λήρος", που σημαίνει τρελή κουβέντα, ασυνάρτητα λόγια. Το 1975 εξέδωσε μια συλλογή από λίμερικ, με τον τίτλο Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά.

Εδώ το πρώτο της συλλογής :

Ήταν μια κοπέλα από τη Σάμο

που έχωσε το δεξί της στην άμμο
και με τ' άλλο χέρι
εκρατούσε ένα αστέρι
ετούτη η κοπέλα απ' τη Σάμο.

Τα λίμερικ ομοιοκαταληκτούν συνήθως αα-ββ-α.

• Ο πρώτος στίχος περιέχει την παρουσίαση του πρωταγωνιστή
• Στον δεύτερο αποκαλύπτεται η ιδιότητά του.
• Στον τρίτο και τέταρτο έχουμε την πραγματοποίηση κάποιας ενέργειας.
• Ο πέμπτος στίχος είναι αφιερωμένος στην εμφάνιση ενός τελικού επιθέτου ή παραλόγου.

Τι λέτε; Γράφουμε λίμερικ;

Ήταν ένας αρκούδος από το Κογκό 
που έκανε συνέχεια: Όι, ο! 
και για να σταματήσει το όι, ό
πήγε στον ποταμό να πιει νερό
αυτός ο αρκούδος από το Κογκό.

Ήταν μια κυρία στη Βουλγαρία

που 'τανε χοντρή σαν τον καρχαρία

Ήταν τόσο χοντρή

 που 'σπασε του γιου της τη μηχανή
αυτή η κυρία από τη Βουλγαρία

Ήταν ένας άντρας απ' τη Μάνη

που 'δωσε τα αυγά του σε έναν τσομπάνη

κι αυτός έκανε ομελέτα

με ντομάτα και λίγη φέτα

και τα 'φαγε μαζί με τον άντρα απ' τη Μάνη 

Ήταν ένας σκύλος από τη Γαλλία

που γάβγιζε κι έκλαιγε σε όλη την Ασία

και του δώσαν ηρεμιστικό

και το μυαλό του έγινε σαν σύκο ζουμερό

αυτός ο σκύλος από τη Γαλλία

Αυτόχθονες αποκαλούμε αυτούς που κατοικούν στη γη των προγόνων τους, που δεν ήρθαν από άλλο τόπο. Στις μέρες μας έχουν απομείνει λίγοι, γιατί οι "πολιτισμένοι" Ευρωπαίοι και άλλοι αποδείχτηκαν απολίτιστοι, αφού τους φέρθηκαν σαν "πρωτόγονους", τους εκμεταλλεύτηκαν και ή τους εξόντωσαν ή τους περιόρισαν σε μικρές εκτάσεις γης. Λέγονται και ιθαγενείς.

Αυτόχθονες λαοί υπάρχουν σε ολόκληρο τον πλανήτη. π. χ.

• στην Αφρική: οι Βέρβεροι, οι Τουαρέγκ, οι Μασάι, οι Πυγμαίοι, οι Βουσμάνοι, οι Μπαντού

• στην Ασία: οι Μογγόλοι, οι Βεδουίνοι

• στην Αμερική: οι Ινδιάνοι (Σιου, Τσερόκοι, κλπ)

• στην Ωκεανία: οι Αβορίγινες (Αυστραλία), οι Μαορί (Νέα Ζηλανδία), οι Παπούα (Νέα Γουινέα)

• στις Αρκτικές περιοχές: οι Εσκιμώοι, οι Λάπωνες (λίγο χαμηλότερα), οι Σαάμι

Μαορί, οι κάτοικοι της μακρινής Νέας Ζηλανδίας

Οι Μασάι ζούνε στην περιοχή των συνόρων Κένυας - Τανζανίας.