Ιστορία

Ενότητα Β   Κεφάλαιο 2

Οι συνθήκες ζωής των υποδούλων 

Ιστοριογραμμή της Οθωμανικής Επέκτασης - Χρονολόγιο ΚΛΙΚ

Φόροι

Α. Τακτικοί

1. Κεφαλικός φόρος (χαράτσι)

Ήταν η αποζημίωση για την παραχώρηση του δικαιώματος να ζει κανείς και να λατρεύει τον θεό του. Κάθε χριστιανός από το δωδέκατο έτος της ηλικίας του και μέχρι τον θάνατό του όφειλε να εξαγοράζει κάθε χρόνο την άδεια αυτή. Πλήρωνε τον φόρο και παραλάμβανε από τον εισπράκτορα την προσωπική του απόδειξη, η οποία λεγότανε χαράτσι. Η απόδειξη ήταν χάρτινη και είχε κάθε χρόνο διαφορετικό χρώμα, έφερε δε το εξής κείμενο:

"ο φέρων το παρόν έχει την άδειαν να φέρη επί έν έτος την κεφαλήν επί των ώμων του"

ΠΗΓΗ: el.wikipedia.org

2. Ο φόρος αίματος (παιδομάζωμα):οθωμανική πρακτική απαγωγής νέων αγοριών, κυρίως χριστιανών των Βαλκανίων, με σκοπό την ανατροφή τους ως στρατιωτών ή τη στελέχωση υπηρεσιών του σουλτάνου.  

3. Η δεκάτη: ισοδυναμούσε με το ένα δέκατο της αγροτικής παραγωγής και καταβαλλόταν σε είδος.

4. Φόρος εστίας: φόρος κατοικίας.

5. Έγγειος: Φόρος για τη χρήση της γης.

Β. Οι έκτακτοι φόροι - πρόστιμα - αγγαρείες

   Αυτοί επιβάλλονταν για να αντιμετωπιστούν διάφορες έκτακτες ανάγκες, όπως οι

 ολοένα και μεγαλύτερες απαιτήσεις των διοικητικών οργάνων, η επισκευή των

 οχυρωματικών έργων και των σεραγιών, η συντήρηση των οδών και των γεφυρών,

 η εξάρτυση του στρατού και του στόλου,  ακόμη και η διατροφή των αλόγων και

 υποζυγίων του οθωμανικού στρατού.  

Για τους φόρους και για τα πρόστιμα οι Οθωμανοί θεωρούσαν συνυπεύθυνους 

τα μέλη μιας κοινότητας ή μιας εργασιακής ομάδας. 

Οι ψαράδες σε μια περιοχή για παράδειγμα, πλήρωναν όλοι πρόστιμο αν κάποιος 

χρησιμοποιούσε τριχιές αλόγου για πετονιές ή αν αλίευε αντικανονικά. 

 

εξάρτηση (εξαρτώ - εξαρτώμαι):  κρεμώ από κάπου (κυριολεκτική χρήση της λέξης), βασίζω ή στηρίζω κάτι σε συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις, στηρίζομαι σε κάποιον ή κάτι, ορίζομαι από κάποιον, βρίσκομαι υπό την εξουσία ή τη δικαιοδοσία του (μεταφορική χρήση της λέξης).

Στη νέα ελληνική γλώσσα η λέξη εξάρτηση σπανίως χρησιμοποιείται με την κυριολεκτική σημασία της, ως κρέμασμα σε σημείο που προεξέχει ή (στον αθλητισμό) αιώρηση του σώματος από μονόζυγο ή δίζυγο.

Πολύ συχνότερη είναι η μεταφορική χρήση της λέξης, που μπορεί να δηλώνει:

• προσκόλληση, έλλειψη αυτοτέλειας ή ανεξαρτησίας, σχέση που τελεί υπό τον έλεγχο άλλου: «Η εξάρτησή του από τη σύζυγό του τον οδηγεί σε λανθασμένες επιλογές».
• σχέση υποταγής ή ολοκληρωτικής κυριαρχίας, κατάσταση ομηρείας: «Οι σχέσεις που διαμορφώνονται μεταξύ των οικονομικών υπερδυνάμεων του πλανήτη και των υπανάπτυκτων χωρών είναι σχέσεις εξάρτησης».
• σχέση αιτίας-αιτιατού (αποτελέσματος): «Οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι η οικονομική αυτοδυναμία και η εθνική κυριαρχία βρίσκονται σε σχέση αμοιβαίας εξάρτησης».
• εθισμό σε βλαβερές για τον ανθρώπινο οργανισμό ουσίες (ναρκωτικά, αλκοόλ κ.λπ.): «Η εξάρτησή του από το αλκοόλ αποδείχθηκε μοιραία».

 

εξάρτυση (εξαρτύω):   ετοιμάζω, παρασκευάζω, εφοδιάζω ή εξοπλίζω.

εξάρτιση (εξαρτίζω): αρματώνω πλοίο, δηλαδή το εφοδιάζω ή το εξοπλίζω με τα απαραίτητα για την πλεύση του (το εξαρτίζω απαντά και στην αρχαία ελληνική γλώσσα με τη σημασία τού συμπληρώνω ή τελειώνω).

Λιτανεία:  ονομάζεται η  περιφορά ιερών εικόνων, του Τιμίου Σταυρού ή λειψάνων Αγίων ή και του Επιταφίου (την Μ. Παρασκευή), πάντοτε όμως εκτός του Ναού. Η Λιτανεία ανήκει στις θρησκευτικές τελετές.

Παρουσίαση από τον Γ. Σουδία ΚΛΙΚ

Γυναίκες απασχολημένες με διάφορες οικιακές εργασίες ΚΛΙΚ

(Λάρισα 1819, σκηνή καθημερινής ζωής Διαδραστική εικόνα-παρουσίαση αγροτικής σκηνής κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας, για την αισθητοποίηση και την κατανόηση όψεων της καθημερινής ζωής της εποχής).

Νεοελληνική τέχνη - Η ζωή των Ελλήνων στα χρόνια της Τουρκοκρατίας (δείτε το παρακάτω βίντεο)

Γιορτές και διασκέδαση ΚΛΙΚ

Οθωμανική Διοίκηση - Θεσμικοί λειτουργοί ΚΛΙΚ

Φυσική

Ανανεώσιμες και μη πηγές ενέργειας

Ηλιακός θερμοσίφωνας (βίντεο)

Βιομάζα (βίντεο)

Βιομάζα ΚΛΙΚ

Φυσικό αέριο στα οχήματα (βίντεο)

Αιολική ενέργεια (βίντεο)

ΠΗΓΗ: anoixtosxoleio.weebly.com

Σχολικό βιβλίο: ενέργεια

(δες το βίντεο με τίτλο το ταξίδι της ηλεκτρικής ενέργειας)

Σκέψου πράσινα στο σπίτι ...

Το περιβάλλον είναι υπόθεση όλων ΚΛΙΚ

Κουίζ ΚΛΙΚ

Γεωγραφία   Η περιφορά της Γης - Οι εποχές

Τι προκαλεί τις εποχές;

Ο άξονας της Γης είναι πλάγιος προς το επίπεδο της τροχιάς της γύρω από τον Ήλιο. Στη θέση αυτή του άξονα κατά την περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο οφείλονται οι εποχές. Όταν το βόρειο ημισφαίριο έχει καλοκαίρι, τότε το νότιο ημισφαίριο έχει χειμώνα.

Σε περίπτωση που ο άξονας της Γης ήταν κάθετος, ο Ήλιος θα έλουζε με τις ακτίνες του το ίδιο και τα δύο ημισφαίρια, με αποτέλεσμα, να μην εναλλάσσονται οι εποχές. Έτσι, θα είχαμε 12 ώρες μέρα και 12 ώρες νύχτα και δε θα υπήρχαν εποχές.

Οι 4 εποχές και οι αρχαίοι Έλληνες

Ισημερίες

Ισημερία είναι το φαινόμενο κατά το οποίο η διάρκεια την ημέρας και της νύχτας είναι ίσες.

Η διάρκεια της μέρας και της νύχτας δεν είναι πάντα ίδια σε όλους τους τόπους.

 Αυτό οφείλεται στη μικρή κλίση του άξονα της Γης.

Στον ισημερινό όλο το χρόνο η διάρκεια μέρας - νύχτας είναι ίση (12 ώρες),

ενώ οι περιοχές που βρίσκονται στους δύο πόλους έχουν έξι μήνες μέρα και έξι μήνες νύχτα.

Στους άλλους τόπους-εκτός των πόλων- η μέρα και η νύχτα έχουν την ίδια διάρκεια μόνο δύο φορές το χρόνο, κατά την εαρινή (21/3) και φθινοπωρινή ισημερία (23/9).

Ηλιοστάσια

Ηλιοστάσιο: το ημερονύκτιο του έτους κατά το οποίο η χρονική διαφορά μεταξύ ημέρας και νύχτας μεγιστοποιείται

Στις 21 Ιουνίου και στις 21 Δεκεμβρίου η διαφορά ανάμεσα στη διάρκεια της ημέρας και τη διάρκεια της νύχτας είναι η μεγαλύτερη.

Αυτό συμβαίνει γιατί τις δύο αυτές ημέρες ο Ήλιος απέχει τη μεγαλύτερη απόσταση από τον Ισημερινό.

Οι δύο αυτές ημέρες ονομάζονται ηλιοστάσια.

Στις 21 (ή 22) Ιουνίου έχουμε δηλαδή τη μεγαλύτερη διάρκεια ημέρας και τη μικρότερη διάρκεια νύχτας (θερινό ή βόρειο ηλιοστάσιο),

ενώ στις 21 (ή 22) Δεκεμβρίου το αντίθετο (χειμερινό ή νότιο ηλιοστάσιο).